Vừa mới đây Anton Nell, một đồng nghiệp của Andre Cronje, đã lên tiếng trên Twitter xác nhận rằng anh và Andre sẽ ngừng cống hiến cho crypto nói chung và DeFi nói riêng tính từ thời điểm hiện tại. Điều gì đã xảy ra? Sự kiện này có ảnh hưởng thế nào tới thị trường?
- 1. Sơ lược về Andre Cronje
- 1. Bối cảnh trước khi Andre thông báo “giải nghệ” khỏi DeFi
- 3. Andre Cronje chính thức rời khỏi Crypto
- 4. Andre Cronje rời bỏ Crypto và DeFi – Mặt tốt và mặt xấu
- 5. Liệu câu chuyện có đơn giản như vậy?
- Crypto hiện tại vẫn khá Centralized (tập trung)
- Những lời nói tiêu cực có thể gây ra “sát thương” lớn tới mức nào
- Mọi thứ đều có 2 mặt tốt & mặt xấu
- 7. Tổng kết
Andre Cronje đã quá nổi tiếng trong giới Crypto khi ông được mệnh danh là “bố già” của DeFi. Chuyện sẽ chẳng có gì đáng nói nếu không phải bỗng dưng một ngày Andre đột nhiên biến mất, và không lâu sau đó thông báo “giải nghệ” khỏi Crypto?
Vậy thực hư câu chuyện là như thế nào? Điều gì đã xảy ra? Liệu việc này sẽ ảnh hưởng thế nào đến những dự án liên quan? Chúng ta sẽ đi vào tìm hiểu về sự kiện siêu “hot” này ngay trong bài viết này nhé.
1. Sơ lược về Andre Cronje
Trước khi đi vào tìm hiểu về câu chuyện của Andre, anh em nên biết trước rằng Andre là ai, và tại sao việc tìm hiểu về Andre Cronje lại mang tầm quan trọng rất lớn.
Andre Cronje là một developer đầy tài năng. Trước đây, ông dành phần lớn thời gian của mình để tập trung vào phát triển ở mảng game và ứng dụng trên điện thoại, cho tới khi ông biết đến sự tồn tại của blockchain và Crypto.
Ngay từ những ngày đầu ông đã dành nhiều sự quan tâm cho Bitcoin và Ethereum. Là một con người hiểu biết về công nghệ, Andre Cronje không chỉ hỗ trợ review code cho nhiều dự án blockchain lớn nhỏ mà bản thân ông cũng tự phát triển những sản phẩm của riêng mình, và Yearn Finance chính là sản phẩm nổi bật nhất đã đem đến tên tuổi của ông hiện tại
Cùng với đó, ông còn được biết đến là người dẫn đầu và là nguồn cảm hứng cho mạng lưới Fantom – một blockchain Layer 1. Tại đây, ông làm việc với tư cách là một Technical Advisor (Cố vấn công nghệ), góp phần tạo nên sự vượt trội về công nghệ của Fantom ngày nay.
Bộ sản phẩm nổi bật của Andre Cronje có thể được kể đến là: Yearn Finance, Keep3r Network, Cream Finance, Iron Bank, Solidly,…
Để hiểu hơn về Andre Cronje cũng như những thành tựu và sự tài năng của ông, anh em có thể tham khảo thêm: Andre Cronje là ai?
1. Bối cảnh trước khi Andre thông báo “giải nghệ” khỏi DeFi
Suốt bao năm qua, Andre vẫn luôn âm thầm build và phát triển những sản phẩm chất lượng – ông là một người “nói ít làm nhiều”. Mọi thứ vẫn diễn ra như vậy cho đến khi ông ra mắt Solidly – một AMM sử dụng mô hình token mới mà ông cho rằng là bước đột phá của DeFi: ve(3,3).
Tìm hiểu thêm về điểm độc đáo của mô hình này tại: Solidly, ve(3,3) & Andre Game
Tuy nhiên, đã có một vấn đề xảy ra trước thềm Solidly ra mắt. Ban đầu, Solidly được phát triển bởi cả Andre Cronje và Daniele Sestagalli – một developer tài năng và trứ danh không kém gì Andre.
Daniele là người bắt đầu phong trào DeFi 2.0 với những dự án như: Abracadabra Money, Popsicle Finance, Wonderland,…
Chỉ riêng việc 2 developer nổi tiếng này hợp tác với nhau đã khiến cho cộng đồng Crypto tại thời điểm đó “đứng ngồi không yên”, và rất nhiều kỳ vọng đã được đặt ra. Nhưng câu chuyện diễn ra không hề suôn sẻ khi Daniele bị dính vào một drama của chính dự án Wonderland của ông.
Wonderland (cụ thể là quỹ treasury của dự án) được cho rằng đã hoạt động dưới bàn tay của 0xSifu – người đã có nhiều hành động vi phạm pháp luật trong thời gian trước đây, với số tiền lấy cắp lên tới hơn $100M. Cộng đồng đã trở nên cực kì nổi giận sau khi biết tin này, và ngay lập tức Sifu đã phải dừng chức vụ của mình ở Wonderland.
Chính vụ việc này đã khiến cho Daniele không thể tiếp tục vai trò của mình tại Solidly. Kể từ đó, Solidly không còn được phát triển bởi Daniele, và điều đó có nghĩa là Andre Cronje sẽ cai quản và chịu trách nhiệm hoàn toàn cho Solidly. Điều này ít nhiều đã gây ảnh hưởng tiêu cực tới Andre, và khiến cho áp lực từ cộng đồng lên đôi vai của Andre ngày một lớn hơn.
3. Andre Cronje chính thức rời khỏi Crypto
Sau drama đó, Andre phải chấp nhận với việc tiếp tục phát triển Solidly mà không có Daniele. Tuy nhiên, mọi thứ vẫn rất chuyên nghiệp: Andre vẫn ra mắt sản phẩm theo dự tính, và không để drama làm ảnh hưởng tới chất lượng sản phẩm của mình.
Khi Solidly được ra mắt, mọi thứ diễn ra đúng như cách cộng đồng đã dự đoán từ trước: Andre Cronje là một developer tài ba, phát triển ra một sản phẩm đầy tính đột phá, rồi sản phẩm đó nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ từ cộng đồng, và Andre lại có cho mình thêm một sản phẩm hoàn toàn thành công.
Bản thân việc Solidly được ra mắt trên hệ sinh thái Fantom đã mang một hiệu ứng cực kì tích cực đến mạng lưới này:
- Giá của đa số token trên Fantom đều tăng trưởng mạnh.
- Lượng TVL của cả hệ tăng lên đáng kể.
- Và đa số sự chú ý của Crypto đều hướng về Fantom và Solidly.
⇒ Điều này đã thể hiện rõ ràng rằng tầm ảnh hưởng của Andre Cronje và sản phẩm của ông là lớn như thế nào ở trong DeFi.
Tuy nhiên, thực tế là Solidly “sớm nở chóng tàn” khi sự thành công của dự án chỉ kéo dài 2 tuần. Khi sản phẩm được ra mắt, một bug đã bị phát hiện khiến cho token SOLID của dự án đã chạy không theo cách mong đợi ban đầu. Số lượng token được thải ra thị trường đã lớn hơn con số ban đầu rất nhiều, khiến cho giá của SOLID không thể phát triển mạnh mẽ.
Tuy Solidly vẫn hoạt động bình thường, nhưng việc quá nhiều token của dự án bị thải ra thị trường đã khiến cho cộng đồng không vui vẻ chút nào. Giá của SOLID không có sự tăng trưởng mạnh mẽ như kỳ vọng, và các nhà đầu tư dần mất niềm tin vào dự án. Khi đó, hệ quả là một mình Andre phải gánh chịu hàng loạt những tin nhắn và bình luận tiêu cực tới từ cộng đồng, cho tới mức ông phải khóa tài khoản Twitter của mình.
Những câu hỏi liên tục được đặt ra, và cộng đồng trở nên vô cùng hoang mang. Cùng lúc đó, Andre Cronje đã cập nhật profile Linkedin của mình, cho thấy rằng ông đã nghỉ việc ở một loạt dự án như Yearn Finance, Fantom,… kể từ tháng 2/2022. Dư luận được đẩy lên tới đỉnh điểm, và không ai không thắc mắc rằng: “Chuyện gì đã xảy ra với Andre Cronje?”
Cộng đồng chưa kịp bồi hồi xong thì Anton Nell – một đồng nghiệp của Andre Cronje, thông báo rằng anh và Andre Cronje sẽ chính thức rời khỏi Crypto và DeFi.
Đồng thời anh cũng nói rằng khoảng 25 dự án của 2 người sẽ ngừng hoạt động kể từ 3/4/2022 (nhưng thực tế là Andre và Anton sẽ chuyển giao dự án cho những người khác để tiếp tục khởi chạy), trong đó có nhiều “blue-chip” của DeFi như Yearn Finance, Keep3r Network, Multichain, hay mới nhất chính là Solidly.
4. Andre Cronje rời bỏ Crypto và DeFi – Mặt tốt và mặt xấu
Quyết định trên được Anton thông báo rằng “đã được cân nhắc sau một thời gian”, không phải một quyết định hấp tấp sau khi nhận những lời chỉ trích từ cộng đồng (ý ám chỉ Andre và Solidly). Tuy nhiên, chúng ta đều biết rằng những sự kiện xảy ra trước và sau khi Solidly được ra mắt đã ít nhiều làm ảnh hưởng đến tâm lý của “bố già DeFi”, từ đó góp phần dẫn đến quyết định đầy bất ngờ này.
Đối với bản thân Andre Cronje
Vậy điều gì sẽ diễn ra sau thềm sự kiện? Đầu tiên chúng ta hãy cùng nhìn về phía bản thân Andre Cronje. Có nguồn tin cho biết rằng Andre Cronje có thể đã kiếm được tận gần 2 tỉ đô nhờ vào Crypto và DeFi.
Mình không biết tin này là thật hay giả, và cũng không biết số tiền chính xác Andre đã kiếm được là bao nhiêu. Nhưng mình tin rằng một developer tài năng với nhiều đóng góp giá trị cho Crypto như Andre hoàn toàn có thể sở hữu một lượng tiền khổng lồ như vậy.
Bất kì ai trong chúng ta hoàn toàn có thể sống thoải mái và trọn vẹn trong suốt quãng đời còn lại với số tiền thậm chí ít hơn nhiều so với con số được đưa ra ở bên trên. Điều này cho thấy rằng về mặt vật chất, Andre hoàn toàn có thể nghỉ hưu sớm ở thời điểm hiện tại. Cộng với những áp lực tiêu cực trên làm ảnh hưởng tới sức khỏe tinh thần của Andre, bản thân mình thấy việc ông quyết định chấm dứt những công việc hiện tại là hoàn toàn có cơ sở.
Đó là mặt tốt của câu chuyện: Chúng ta có thể vui vẻ rằng Andre đã có một quyết định đúng đắn, và điều đó tốt cho cuộc sống của ông.
Vậy mặt xấu còn lại là gì?
Mặt xấu đầu tiên của quyết định này là việc nó quá vội vàng và bất ngờ. Andre Cronje quyết định rời bỏ Crypto sau khi dự án Solidly được ra mắt 2 tuần, trong sự kì vọng của mọi người về một thứ gì đó lớn hơn sắp xảy ra.
Bản thân mình thấy vô cùng tiếc nuối về việc này, vì có quá nhiều tiềm năng cho bộ sản phẩm của Andre Cronje trong tương lai: Iron Bank, Solidly, Fixed Forex,… chúng ta có thể thấy rõ định hướng của những gì Andre dự định tiếp tục build cho DeFi, nhưng thật đáng tiếc điều đó không thể xảy ra. Nếu ông hoàn thiện hệ sinh thái DeFi của mình, mình tin rằng danh tiếng và những đóng góp của ông sẽ còn lớn thêm đáng kể nữa.
Đối với Crypto và DeFi
Việc một builder già dặn rời đi, đặc biệt là trong khi dấu hiệu thị trường đang không tốt chút nào, để lại một tổn thất nặng nề cho giới Crypto nói chung và DeFi nói riêng. Những sản phẩm lớn đột nhiên mất đi trụ cột lớn nhất của mình như:
- Yearn Finance với $3.1B TVL.
- Solidly với $1.2B TVL.
- Keep3r Network với 600M TVL (tại thời điểm thông báo trên được đưa ra).
Tuy toàn bộ các dự án của Anton và Andre sẽ được nhượng lại cho những developer khác tiếp tục phát triển, nhưng họ sẽ khó có thể được người dùng tin tưởng như ban đầu, đơn giản vì nhiều người tham gia vào những dự án đó với niềm tin đơn thuần vào nhà phát triển Andre Cronje. Sự hoảng loạn của những nhà đầu tư đã phản ánh trực tiếp trên đường giá của các dự án, với điển hình là đồng YFI của Yearn Finance.
Nhưng đó mới chỉ dừng lại ở mức độ dự án. Andre Cronje còn là linh hồn của cả một hệ sinh thái blockchain, đó là Fantom. Tuy Andre không phải một developer chính của Fantom hay là một thành viên chủ chốt, nhưng việc ông liên tục ủng hộ và hỗ trợ phát triển sản phẩm ở trên Fantom đã khiến cho hệ sinh thái này vốn được biết đến khi gắn liền với cái tên Andre Cronje.
Với nhiều người, Fantom đã “chết” khi Andre Cronje rời đi.
Tuy nhiên, sự thật hoàn toàn không phải vậy. Thực tế là mặc dù Andre Cronje đã có nhiều đóng góp cho Fantom trong suốt thời gian qua, đã có những khoảng thời gian dài mà ông không có mặt trong hệ sinh thái.
Mặc dù vậy, Fantom vẫn hoạt động và phát triển tích cực:
- Liên tục có những sản phẩm mới và developer mới.
- Ngày càng nhiều dự án multichain khởi chạy và tích hợp với Fantom.
- Blockchain sẽ có thêm nhiều tính năng mới (Felix – một CEX dành riêng cho Fantom, hay FVM – Fantom Virtual Machine tức máy chủ ảo Fantom),…
Bản thân Michael Kong – CEO của Fantom, đã lên tiếng rằng Andre đã ngừng đóng góp vào việc phát triển code cho Fantom từ 2019. Công việc đó được xử lí bởi các thành viên trong Fantom Foundation, và sẽ tiếp tục như vậy trong tương lai.
Theo mình, đó chính là mặt tốt của việc Andre Cronje rời bỏ khỏi DeFi, khi các dự án do ông phát triển sẽ được đưa về đúng lí tưởng ban đầu của Crypto: Decentralized (Phi tập trung). Đây là thời gian để chúng ta thử thách và đánh giá các dự án đó: Liệu dự án đó có phi tập trung không, có thực sự phát triển với các developer thật, người dùng thật, và dịch vụ thật hay không? Hay liệu dự án chỉ phát triển dưới cái bóng của một con người?
Mình sẽ lấy Fantom làm ví dụ.
Như mọi người thấy, khi Andre Cronje rời đi, giá mọi token ở trong hệ sinh thái cũng như TVL đã giảm sút mạnh mẽ. Tuy nhiên, đó chỉ là bề nổi. Ở phía sau Fantom vẫn có một cộng đồng vững mạnh sẵn sàng ủng hộ bất cứ lúc nào, các sản phẩm vẫn chạy và có người dùng thật, số người tham gia ở trên mạng lưới lẫn số lượng giao dịch vẫn tăng đều sau từng ngày.
Nhờ đó mà mình biết và tin được rằng Fantom không chỉ có Andre Cronje, và Fantom thực tế sẽ vẫn đi lên mà không cần Andre Cronje.
Ngược lại, những dự án nào mà giá token bị dump thê thảm, các developer rời đi, dự án ngừng phát triển, thì sẽ bị loại bỏ khỏi cuộc chơi Crypto vốn rất khắc nghiệt này. Trong những lúc khó khăn nhất, ai ở lại sẽ là người chiến thắng sau cùng.
5. Liệu câu chuyện có đơn giản như vậy?
Chúng ta đã tìm hiểu hết về cốt lõi của câu chuyện, cùng với từng mặt tốt xấu của nó. Nhưng liệu câu chuyện đã dừng lại ở đó?
Thực ra, có một trường hợp nữa của sự kiện này mà mình nghĩ là có khả năng tồn tại: Đó là toàn bộ câu chuyện trên chỉ là cái cớ để Andre Cronje tránh khỏi dư luận, chứ ông không hoàn toàn quit khỏi Crypto.
Mọi người có thể thấy rằng, toàn bộ câu chuyện diễn ra quá nhanh và bất ngờ. Không ai nghĩ rằng Andre Cronje sẽ rời khỏi “cuộc chơi” khi ông vừa mới bắt đầu nó bằng việc ra mắt Solidly. Hơn nữa, thông báo chính thức cuối cùng được đưa ra bởi Anton chứ không phải Andre.
⇒ Vì vậy chúng ta hoàn toàn có thể chờ đợi một lần “quay xe” trong tương lai tới từ “bố già” của DeFi.
Về mặt logic, hành động của Andre thực sự là khó hiểu. Bản thân Andre là một người luôn cống hiến hết mình cho Crypto và DeFi, và điều đó được thể hiện rõ ràng qua các sản phẩm của ông với điển hình là Yearn Finance, khi ông dành 100% token dự án cho cộng đồng để giữ lấy yếu tố công bằng cho dự án. Chính điểm này ở Andre đã giúp ông thành công tới vậy.
Câu chuyện còn trở nên khó tin hơn nữa khi một trong những người đồng nghiệp của ông còn nói rằng trước khi nhận được tin Andre sẽ rời khỏi Crypto, chính 2 người đã trò chuyện với nhau và bàn về nhiều cải tiến mới. Một con người đam mê và tâm huyết như Andre liệu có “sáng nắng chiều mưa” như vậy không?
Khi xem xét cùng với những vấn đề về sức khỏe tinh thần của ông, mình nghĩ điều Andre muốn làm, nên làm và đã làm lúc này không phải là hoàn toàn rời bỏ Crypto, mà chỉ đơn giản là thoát khỏi dư luận và tiếp tục công việc của mình dưới danh nghĩa là ẩn danh. Bằng cách này, ông có thể vừa tiếp tục công việc mà mình giỏi và yêu thích nhất, vừa không phải lo bị chỉ trích khiến sức khỏe tinh thần bị ảnh hưởng. Đây là trường hợp tốt nhất và hợp lý nhất dành cho cả ông và DeFi.
Dù sao thì đây cũng chỉ là những suy nghĩ và “nghi ngờ” của mình. Vẫn chưa có một thông tin chính thức nào xác nhận thực hư của câu chuyện này, nên chúng ta chưa thể biết thực tế mọi chuyện đang diễn ra như nào. Vì vậy, giả thuyết ở trên cũng có thể là một khả năng mà chúng ta nên xem xét. Anh em KHÔNG xem đây là lời khuyên đầu tư!
Sau sự kiện trên, chúng ta có thể đúc ra được khá nhiều bài học ý nghĩa. Một vài điểm mà mình thấy đó là:
Crypto hiện tại vẫn khá Centralized (tập trung)
Sự Centralized được thể hiện rõ khi chỉ với một hành động của một người mà đã có thể gây ảnh hưởng rất lớn đến toàn thị trường.
Đây không chỉ là thực trạng của mình Andre Cronje với Fantom, mà còn có thể kể đến như CZ với Binance Chain, hay Solana với Sam Bankman-Fried. Để Crypto trở nên phi tập trung theo đúng nghĩa, tầm ảnh hưởng và mức độ chi phối của các cá nhân cần phải giảm mạnh hơn nhiều nữa.
Những lời nói tiêu cực có thể gây ra “sát thương” lớn tới mức nào
Mặc dù Andre luôn làm sản phẩm với tiêu chí đặt cộng đồng lên đầu bằng việc token dự án được fair-launch (không có phần cho cả các quỹ đầu tư lẫn đội ngũ phát triển), thì vẫn rất khó chiều lòng được toàn bộ người dùng.
Việc liên tục nhận phải những lời chỉ trích tiêu cực đã phần nào dẫn tới quyết định này của ông, đặc biệt là trong điều kiện thị trường xấu như hiện tại thì những lời chỉ trích lại xuất hiện càng nhiều và gay gắt hơn.
Mọi thứ đều có 2 mặt tốt & mặt xấu
Câu chuyện này cho chúng ta cơ hội để nhận ra những vấn đề hiện tại của cả Crypto và DeFi, và giúp chúng ta hiểu hơn đâu là những dự án và developer thực sự có giá trị.
7. Tổng kết
Tới bây giờ mình vẫn còn chưa hoàn hồn với quyết định trên của Andre Cronje và Anton Nell, và mình cũng chưa thể đảm bảo rằng liệu Andre có thực sự rời đi hay đang chỉ muốn né tránh dư luận và lùi lại làm việc với vai trò ẩn danh – điều mà mình tin có thể là tốt nhất cho ông tại thời điểm này.
Có một điều mình chắc chắn, đó chính là câu chuyện này đã để lại cho chúng ta rất nhiều suy nghĩ cũng như insights về thực trạng những gì diễn ra ở trong thị trường tại thời điểm hiện tại. Crypto và DeFi vẫn cần cải thiện rất nhiều, và việc này sẽ còn khó khăn hơn rất nhiều trong thời gian tới nếu chúng ta mất đi một builder tận tâm và tài giỏi như Andre Cronje