Phân tích mô hình hoạt động Mirror.xyz

Mirror.xyz đang là dự án đi đầu ở mảng writing, đáp ứng đủ các yêu cầu về phi tập trung, chính vì vậy đã nhận được sự đón nhận của cộng đồng. Vậy mô hình hoạt động của Mirror.xyz là gì? Mirror thu hút người dùng bằng những tính năng nào?

Sau khi Co-founder Jack Dorsey lên tiếng về việc đưa Twitter trở thành nền tảng phi tập trung, chúng ta đã có thể thấy rõ các nền tảng sẽ có xu hướng chuyển từ centralized (tập trung) thành decentralized (phi tập trung) để đảm bảo sự tự do cho người dùng. Phi tập trung từ trước đến nay luôn là yếu tố được đặt lên hàng đầu trong thị trường crypto. Yếu tố này đóng vai trò quan trọng trong các chức năng của blockchain, sau đó đi vào các ứng dụng cụ thể như tài chính phi tập trung (DeFi), gaming/NFT (GameFi).

Một trong những lĩnh vực mới mang đậm yếu tố phi tập trung ngày càng được nhiều chú ý tới là writing. Cùng tìm hiểu về mô hình hoạt động của Mirror và tìm hiểu xem tại sao nền tảng này ngày càng được sử dụng nhiều.

1. Tổng quan về Mirror

Mirror.xyz là công cụ xuất bản độc đáo tận dụng công nghệ blockchain, NFT và các loại tiền điện tử, từ đó tạo nên một nền tảng độc nhất cho các writer thoả sức sáng tạo và viết lách mà không sợ gặp những rào cản như với các nền tảng Web2.

Mirror được thành lập vào cuối năm 2020 bởi Denis Nazarov, cựu partner của a16z. Khi ra mắt, Mirror được phát triển với mục tiêu trở thành nền tảng phi tập trung đầu tiên thực hiện việc kết nối người sáng tạo nội dung với độc giả theo cách trực tiếp và sáng tạo.

Đến nay, Mirror đã phát triển thành một trong những writing platform nổi bật nhất, với nhiều tính năng đặc biệt và đặc điểm thú vị:

• Hoạt động trên một blockchain độc lập, phi tập trung: Ethereum.
• Người dùng toàn quyền kiểm soát data, các bài viết, nội dung do họ viết và đăng tải (user-owned).
• Writer có nhiều cách thức để kiếm tiền từ các bài viết, điều này làm cho họ có động lực để làm ra những bài viết chất lượng.
• Các tác giả cũng có thể hợp tác với nhau và chia sẻ lợi nhuận để tăng chất lượng sản phẩm.
• Dễ dàng tạo ra một cộng đồng xung quanh writer với NFT và token.
• …

Mirror có nhiều tính năng sáng tạo để khuyến khích người dùng bộc lộ, chia sẻ và kiếm tiền từ những suy nghĩ của bản thân, nhờ đó đưa nền tảng này lên vị trí số 1 trong các publishing platform, góp phần hình thành nên motif Write-to-Earn. Chi tiết về các tính năng và cách thức kiếm lợi nhuận với Mirror sẽ được trình bày chi tiết ở phần sau.

Tuy được hình thành từ cuối năm 2020, dự án cũng đã mất khá nhiều thời gian để phát triển các sản phẩm và tính năng. Cho tới những tháng gần đây, Mirror đã cho thấy sự tăng trưởng rõ rệt hơn.

Không chỉ nổi tiếng là nền tảng để viết lách và chia sẻ, Mirror cũng dần phát triển mình theo hướng cung cấp công cụ gọi vốn cho những ý tưởng thú vị của cộng đồng. Tới nay đã có tổng cộng 10,993 ETH được gọi vốn trên nền tảng này với 17,446 tài khoản khác nhau tham gia donate.

Không chỉ giúp các dự án hay writer gọi vốn, Mirror cũng là dự án đã gọi vốn khá nhiều lần. Ở 2 vòng Pre-Seed và Seed, dự án không công bố số tiền đầu tư cụ thể từ Musha Ventures và SV Angels. Tháng 6 năm 2021, Union Square Ventures công bố đầu tư vào Mirror ở mức định giá 100 triệu USD, số tiền không được tiết lộ cụ thể nhưng được cho là ít nhất 10 triệu USD. Vòng đầu tư này còn có sự tham gia của a16z.

2. Các tính năng chính của Mirror

Mirror là nền tảng writing với nhiều tính năng khác nhau, để tiện theo dõi, mình sẽ chia các tính năng chính thành 3 nhóm: Publishing, Funding, Community.

Publishing

Nhóm tính năng cơ bản nhất của Mirror phải kể đến Publishing, đây là nhóm tính năng giúp người dùng có thể publish bài viết ra cộng đồng, cũng là nhu cầu sử dụng nòng cốt của người dùng. Liên quan tới việc publishing, Mirror có các tính năng đáng chú ý sau:

Writing

Bất kì người dùng nào cũng có thể dễ dàng kết nối ví và đăng các bài viết của mình lên Mirror. Trước khi đăng bài, người dùng sẽ phải kết nối với ví Ethereum để liên kết tài khoản.

Sau đó, Mirror sẽ cho phép người dùng tạo một profile với đầy đủ thông tin từ tên, tiểu sử, ảnh đại diện, và cả liên kết Twitter, tên miền ENS. Điều này giúp người dùng có trải nghiệm cá nhân hoá.

Trước khi viết bài, người dùng cũng được làm quen với Editor, các công cụ để chỉnh sửa bài viết.

Entries

Entries chính là các bài đăng trên Mirror, một ấn phẩm được xuất bản trên Mirror là tập hợp của nhiều entries. Các writer, DAO, dự án thường xuất bản entries để cập nhật thông tin cho người đọc, xem đây là một kênh thông tin chính thức của dự án. Trong một entry có thể bao gồm nhiều “blocks” được nhúng. Đây chính là các tính năng khác của Mirror được nhúng vào entry dưới dạng block.

Ví dụ: Một entry có thể bao gồm các block huy động vốn từ cộng đồng (crowdfund), tuỳ chọn mua bài viết dưới dạng NFT, gửi tiền tip cho entry…

Blocks

Block được dùng để chỉ phương thức nhúng các phương tiện vào trong các entries trên Mirror. Block cũng được chia thành 2 loại:

• Media blocks: Dùng để nhúng các phương tiện liên quan tới media như: ảnh, video, iFrames, link Youtube, Twitter hay thậm chí là NFT. Hiện Mirror hỗ trợ NFT từ EthBlock.art, Foundation, Rarible, SuperRare và Zora.
• Economics blocks: Dùng để nhúng các tính năng liên quan tới fund của người dùng như Auction, Crowdfund, Split…

WRITE Race

Khi Mirror mới ra mắt, việc trở thành writer và đăng tải bài viết trên nền tảng này là không hề dễ dàng. Để làm được điều này, người dùng sẽ phải tham gia một cuộc thi hàng tuần được gọi là WRITE Race, quy trình tham dự như sau:

Đầu tiên, người dùng sẽ đăng kí tham dự cuộc thi sẽ được thêm vào waiting list và nhận về 0.01 WRITE token chỉ nhờ đăng kí tham dự. Đến cuối tuần, các thành viên hiện tại của Mirror.xyz sẽ bỏ phiếu để quyết định những writer nào sẽ được trở thành một phần của nền tảng.

Sẽ có 10 writers dành chiến thắng cuối cùng và mỗi người được nhận 1 WRITE token. Sở hữu 1 token WRITE cho phép người dùng trở thành một publisher của nền tảng. Điều này còn cho phép người dùng có thể tạo những tên tuỳ chọn tên miền theo dạng name.Mirror.xyz (VD: Henry.mirror.xyz), cùng với đó là quyền tham gia voting cho các WRITE races tiếp theo.

Ở thời điểm đó, việc trở thành writer trên Mirror không đơn thuần là trở thành user mà giống như trở thành co-owner của nền tảng. Các writer được trao quyền và có trách nhiệm thúc đẩy nền tảng phát triển bằng cách xuất bản các content chất lượng và lựa chọn những người mới một cách hợp lý.

Tuy nhiên, đây chỉ là cách làm ở thời điểm ban đầu của dự án. Vào Tháng 10/2021, khi nền tảng này đã được biết đến nhiều hơn, phía dự án đã quyết định biến Mirror trở thành nền tảng Open to All, tức là bất kì ai với một tài khoản được kết nối với ví Ethereum đều có thể publish bài viết trên nền tảng này.

Sự kiện này đã đánh dấu Mirror trở thành publishing platform hoàn toàn phi tập trung, có thể dễ dàng tiếp cận với tất cả người dùng.

Writing NFT

Trên Mirror đã từng xuất hiện những ý tưởng, những bài viết vô giá với cộng đồng, cũng tương tự như Ethereum Whitepaper được viết bởi Vitalik Buterin. Chính vì vậy, nền tảng này đã ra mắt tính năng “NFT hoá” bài viết của writer. Người đọc có thể tìm kiếm các bài viết quan trọng, ý nghĩa với họ để công khai thể hiện sự ủng hộ cho các ý tưởng đó bằng cách mua (collect) writing NFT.

Mirror cho phép writer mint các bài viết dưới dạng bộ sưu tập kĩ thuật số và toàn quyền quyết định tổng cung cũng như giá NFT. Writing NFT hoàn toàn miễn phí và các hoạt động liên quan tới collection được diễn ra trên Optimism – Layer 2 của Ethereum, điều này giúp cho phí giao dịch rẻ, tốc độ giao dịch cao, người dùng dễ dàng tiếp cận

Những người sưu tập, mua NFT được gọi là collector. Sở hữu Writing NFT của một bài viết giúp họ trở thành một phần trong di sản của bài viết và một ví trí trong cộng đồng phát triển xung quanh nó.

Khi một writer viết bài viết dự đoán các trend, sự kiện trong tương lai hay xuất bản một whitepaper của một dự án, collector mua các Writing NFT của writer thể hiện sự ủng hộ và sự liên kết với các thành viên có cùng suy nghĩ.

Nếu những suy đoán về trend hay dự án của writer đó thành công vang dội, những Writing NFT sẽ giúp cho người collector đó tăng thêm danh tiếng, độ uy tín và thậm chí có thể bán nó trên các NFT Marketplace.

Điều này tương tự với việc nếu bạn có bằng chứng mình là một trong 100 người đầu tiên đọc whitepaper của Ethereum bằng cách sở hữu Writing NFT, thể hiện rằng bạn là một người ủng hộ từ rất sớm, một superfan của Ethereum, đồng thời giúp bạn kết nối với những người yêu thích Ethereum khác.

Để giúp người dùng dễ dàng theo dõi, Mirror xếp các bài viết phổ biến vào Leaderboard dựa trên số lượng ETH đã raise được và số lượng collector. Đồng thời cho hiển thị các NFT đã collect có người dùng. Như vậy, profile một người dùng phổ thông sẽ có 2 phần Entries (hiển thị các bài viết) và Collection (hiển thị các Writing NFT mà người đó đã mua ủng hộ).

Funding

Funding là nhóm tính năng có thể giúp người dùng kiếm tiền, gọi vốn, hoặc chia sẻ lợi nhuận từ nền tảng Mirror.

Crowdfund

Crowdfund là tính năng dành cho những writer nêu ra idea hoặc giới thiệu dự án mới và kêu gọi sự ủng hộ của cộng đồng, tính năng này có thể được thêm trực tiếp vào bài viết của writer.

Để tạo nên một crowdfund, writer phải cần phải hoàn thiện các thông tin sau:

1. Basics (bắt buộc): Những thứ cơ bản như tên dự án, ảnh cover.
2. Goals and funds (bắt buộc): Ở mục này, writer cần trả lời cho các câu hỏi: Số tiền mục tiêu để thực hiện dự án của bạn là bao nhiêu? Mức tiền mà bạn cảm thấy thoải mái khi nhận được là bao nhiêu? Các khoản tiền sẽ đi đâu? Cụ thể:+ Funding goal: Số lượng ETH writer muốn huy động để thực hiện dự án của mình. Đây là con số được hiển thị công khai như là mục tiêu tài trợ.

   + Streching goal: Số lượng tối đa người dùng muốn raise, đặt một lượng ETH vượt chỉ tiêu mà người dùng có thể chấp nhận sau khi đã đạt được mục tiêu tài trợ.

   + Contribution limit: Số lượng ETH tối đa một địa chỉ ví có thể đóng góp. Đây là thông tin không bắt buộc, phù hợp cho các dự án làm governance không muốn whale có thể tích luỹ quá nhiều voting power.

   + Funds recipient: Địa chỉ nhận fund tử hoạt động crowdfund, đây có thể là ví cá nhân, ví multisig, split, hoặc smart contract khác có hỗ trợ chuyển ETH

3. Tokens (bắt buộc): Reward cho các backer của dự án bằng một loại token đại diện cho phần của họ trong crowdfund. Ban đầu token là bằng chứng của sự ủng hộ từ cộng đồng, sau đó token có thể được sử dụng để đại diện cho tư cách thành viên trong cộng đồng, chia sẻ doanh thu khi dự án hoạt động tốt…
4. NFT Tier (tùy chọn): Đây là tính năng sử dụng công cụ NFT Editions để reward ngược lại cho người ủng hộ NFT với giá và số lượng được chia theo các cấp độ khác nhau.
5. Patron podium (tùy chọn): Phần thưởng dành cho ba người ủng hộ hàng đầu trong crowdfund bằng NFT phiên bản giới hạn.

Splits

Splits là cơ chế cho phép chia sẻ doanh thu bài viết tạo ra với nhiều địa chỉ ví Ethereum khác. Đây là hình thức chia sẻ lợi nhuận cho những người cùng tham gia đóng góp vào dự án/bài viết khác như người đồng sáng tạo nội dung, nhà tài trợ, designers…

Cơ chế này tỏ ra khá tối ưu khi được áp dụng trong trường hợp bài viết có sự đóng góp từ nhiều người, hoặc chủ nhân bài viết muốn trích lập một phần lợi nhuận cho quỹ từ thiện, các hoạt động quyên góp khác.

Đây là một trong những cơ chế nòng cốt của Mirror do có thể kết hợp cùng nhiều cơ chế khác tạo nên một mạng lưới phi tập trung.

Ví dụ như khi người dùng tạo một crowdfund và kêu gọi được số lượng ETH nhất định, người dùng có thể sử dụng tính năng Splits để tự động chia số ETH gọi được cho những người cùng đóng góp vào dự án. Điều này đảm bảo tính công bằng và minh bạch khi cơ chế hoạt động hoàn toàn tự động mà không cần sự cản thiệp của nền tảng hoặc bên trung gian khác.

Auction

Auction là một tính năng dành cho writer trên nền tảng Mirror, cho phép nhúng hợp đồng đấu giá (auction contracts) vào các entry. Các sản phẩm đấu giá có thể là một entry hoặc là zNFT được mint từ Zora Protocol, NFT từ các marketplace.

Cách hoạt động của Auction cũng khác đơn giản, NFT được đấu giá trong một khoảng thời gian ngắn, người đặt giá cao nhất sẽ là người mua được NFT đó. Tính năng này cũng có thể kết hợp với Splits để chia sẻ doanh thu từ việc đấu giá cho những người cùng đóng góp tới tác phẩm.

NFT Editions

Tính năng cho phép người dùng mint ra bộ sưu tập với các NFT giống nhau có tổng cung giới hạn và mức giá cố định. Editions là công cụ Mirror cung cấp cho người dùng để tạo bộ sưu tập NFT ngay trên nền tảng. Đây cũng là một dạng economic blocks và cũng có thể được thêm và rao báo trong các Mirror entry.

NFT Editions có thể được sử dụng để:

• Mint collectibles.
• Thẻ thành viên của một cộng đồng/CLB nào đó.
• NFT có thể được chia theo tier để tăng quyền lợi người mua.
• Hoạt động như một hình thức gọi vốn cho dự án.

Community

Đây là nhóm tính năng thiên về hỗ trợ xây dựng cộng đồng.

Mirror DAO

Trước đây, người dùng không được tự do đăng bài lên nền tảng Mirror, vì vậy những người chiến thắng và sở hữu 1 WRITE token được coi như co-owner của nền tảng. Hiện tại, Mirror đã trở thành nền tảng mở, các writer muốn trở thành co-owner của nền tảng cần tham gia Mirror DAO.

Mỗi tuần Mirror DAO sẽ publish một số của Spotlight Series, chọn lọc và highlight các dự án/writer có nội dung chất lượng, nhận được nhiều sự quan tâm của cộng đồng. Các dự án chiến thắng mỗi tuần sẽ chính thức trở thành thành viên của Mirror DAO và nhận được 1 WRITE giúp họ claim tên miền riêng của mình. (Thay vì tên miền mặc định mirror.xyz/abc/qk5AtdAuhcx họ có tên miền abc.mirror.xyz/qk5AtdAuhcx)

Có nhiều tiêu chí để đánh giá và xếp hạng các entry nổi bật:

• Được cộng đồng bàn luận, react, chia sẻ nhiều trên Discord của Mirror.
• Bài viết đảm bảo chất lượng chuyên môn, chuyên sâu theo các vấn đề cụ thể, được viết dưới dạng long-form và tuyệt đối không được đạo văn từ các nguồn khác mà không có sự cho phép của tác giả.
• Có lượt view cao nhất trong 14 ngày, đã raise ETH qua các hoạt động crowdfund, NFT editions, auctions…
• Khuyến khích creator thường xuyên đăng tải bài viết, thể hiện sự long-term với sản phẩm của Mirror.

Token Race

Mirror được biết tới nhiều nhất nhờ WRITE Race, cũng là phương thức để cộng đồng Mirror vote người mới đủ điều kiện tham gia cộng đồng, WRITE thậm chí đã từng được sử dụng để tham gia voting quyết định quản trị của Mirror.

Những công dụng trên là khá thiết thực cho các DAO, rất nhiều dự án đã liên hệ với Mirror vì muốn sử dụng một công cụ tương tự cho cộng đồng của họ. Vì vậy, Mirror đã phát triển một công cụ tương như WRITE Race nhưng áp dụng với token khác phù hợp với dự án của họ mang tên Token Race.

Token Race là phiên WRITE Race với token ERC-20 hoặc ERC-721 riêng của dự án, có đầy đủ các chức năng như tuyển chọn người mới, vote các proposal, vote việc phân bổ các khoản grant…

3. Mô hình hoạt động của Mirror.xyz

Mirror có token riêng là WRITE, tuy nhiên token này chỉ đóng vai trò phụ trợ để thực hiện các hoạt động của Mirror DAO ở thời điểm hiện tại và thu hút người mới ở thời điểm trước đó. WRITE không hề có pool thanh khoản trên Uniswap, cũng như không thể xác định giá trị của token này.

Có thể thấy nền kinh tế của Mirror không xoay quanh WRITE token mà xoay quanh các economic tool của dự án. Mirror đóng vai trò là một platform có chức năng kết nối độc giả và creator, đồng thời cung cấp cho creator công cụ để monetize các sản phẩm của họ và vận hành, tương tác với cộng đồng.

Có thể chia mô hình hoạt động của Mirror thành 2 giai đoạn, giai đoạn đầu và giai đoạn hiện tại.

Giai đoạn đầu

Ở giai đoạn đầu Mirror chủ yếu xoay quanh các hoạt động của WRITE Race:

1. Thời điểm đầu các công cụ, quyền publish bài ở Mirror không open cho tất cả user, muốn sử dụng các công cụ đó người dùng phải trở thành một phần của nền tảng.

2. Để tạo điều kiện cho người dùng tham gia, Mirror tổ chức WRITE Race để chọn lọc nội dung và người sáng tạo.

3. Để khuyến khích người dùng tham gia đăng tải nội dung, Mirror trao thưởng cho người chiến thắng qua WRITE token và cung cấp các công cụ hỗ trợ publish bài viết:

• Writer chiến thắng được coi là một phần Mirror, toàn quyền sử dụng các loại tool trong bài viết: publishing, split, crowdfund…
• Writer được thưởng WRITE token, được sử dụng để redeem qua subdomain riêng biệt của người đó.
• WRITE token cũng được sử dụng để vote cho những bài viết dự thi trong tương lai, tham gia vote proposal từ Mirror.

1. Sau khoảng 6 tháng hoạt động với mô hình trên, Mirror đã gây được tiếng vang và sự chú ý trong cộng đồng, trở thành publishing platform dành cho người dùng Web3 native.

→ Writer cũng chính là người đồng sở hữu nền tảng Mirror. Đây là mối quan hệ win-win, writer giữ trách nhiệm thu hút người đọc, đảm bảo chất lượng nội dung, Mirror đóng vai trò cung cấp công cụ giúp writer gọi vốn, xây dựng cộng đồng, kiếm tiền từ các nội dung của writer.

Thời điểm này, Mirror nhận thấy thị trường nền tảng publish content Web3 còn rất mới và chưa có bên nào chiếm thị phần, số lượng dự án/DAO tăng mạnh dẫn đến nhu cầu sử dụng một nền tảng để kết nối với người đọc cũng tăng mạnh. Vì vậy, Mirror bắt đầu “mở cửa” toàn bộ sản phẩm, trở thành một nền tảng hoạt động phi tập trung.

Giai đoạn hiện tại

Sau khi đã có lượng base writer đầy đủ và chất lượng content ổn định, Mirror hướng tới mở rộng đối tượng phục vụ thành tất cả những người dùng Web3 có mong muốn chia sẻ kiến thức. Khi không còn phần thưởng từ WRITE Race, đâu sẽ là động lực để người dùng tham gia đóng góp content trên Mirror?

Câu trả lời là các công cụ economic tools, Mirror phát triển và cung cấp cho người sáng tạo nội dung nhiều công cụ mới giúp họ kiếm tiền từ các bài viết. Không chỉ open các chức năng publishing, người dùng hiện đã có thể dễ dàng tiếp cận tất cả economics block và nhúng vào bài viết của mình.

Hiện tại Mirror đang có flow hoạt động như sau:

• Sau khi phát triển đủ bộ sản phẩm, Mirror mở cửa toàn bộ để các dự án, writer dễ dàng tiếp cận người dùng hơn. Với các tính năng gọi vốn và xây dựng membership, cơ chế này rất hữu ích với các DAOs.
• Người dùng, dự án, DAOs thoải mái viết bài trên Mirror, ngay sau khi mở từ T10/2021, số lượng ETH gọi được từ các bài viết trên Mirror đã tăng đột biến.

• Trên thực tế, để khuyến khích người dùng viết những bài viết chất lượng, Mirror vẫn cần một cơ chế tương tự như WRITE Race. Dự án đưa ra chương trình Spotlight Series (tổ chức hằng tuần) và Mirror Reflection Awards (tổ chức hàng quý) để vinh danh các bài viết nổi bật.
• Những writer chiến thắng sẽ nhận các giải thưởng tương tự WRITE Race và trở thành thành viên của Mirror DAO, có quyền biểu quyết cho các hoạt động của dự án, và tham gia quản lý Mirror DAO Treasury.
• Publish bài viết trên Mirror là hoàn toàn miễn phí, chỉ cần sử dụng ví Ethereum để kết nối tài khoản. Tuy nhiên, các sản phẩm khác như Writing NFT, Edition, crowdfund, sẽ phải chịu 2.5% phí trên tổng số tiền nhận được. Số tiền này được trích vào quỹ Mirror DAO Treasury để phân bổ lại cho cộng đồng qua các hoạt động sau này.

→ Sau khoảng thời gian hoạt động hoàn toàn miễn phí, Mirror đã bắt đầu có doanh thu. Tuy nhiên đây là model hoạt động dựa trên phí sử dụng sản phẩm, WRITE không phải là token trung tâm mà chỉ đóng vai trò phụ, tiền tệ được sử dụng chính trên nền tảng vẫn là ETH.

Theo tổng giá trị ETH trong Mirror DAO Treasury, có 2 đợt tăng mạnh đáng chú ý:

• T10/2021: Mirror mở các sản phẩm ra public
• T5/2022: Ra mắt tính năng Writing NFTs

Điều này cho thấy việc Mirror trở thành nền tảng hoàn toàn phi tập trung và tính năng Writing NFTs nhận được sự ủng hộ đáng kể của cộng đồng. Đây trở thành 2 keyword chính cho xu hướng phát triển của Mirror.

4. Giá trị Mirror đem lại cho người dùng

Với creators

Với creators (writers, artists, projects, DAOs), Mirror đem lại các lợi ích:

• Cung cấp thêm nền tảng media cho các dự án.
• Cung cấp nhiều công cụ gọi vốn, kiếm tiền từ bài viết đơn giản, dễ tiếp cận.
• Giúp các dự án/DAO có thể phát hành token, gọi vốn và trao quyền cho cộng đồng.
• Hoàn toàn sở hữu các bài viết, sản phẩm của mình.
• Khuyến khích người dùng sáng tạo nội dung nguyên bản (NFT, bài viết…).

Với người đọc

Không chỉ đem lại các lợi ích cho người sáng tạo nội dung, Mirror cũng đem lại giá trị cho người dùng:

• Tiếp cận nguồn thông tin crypto native với nội dung chất lượng.
• Dễ dàng tham gia các hoạt động quản trị của DAO.
• Có thể thể hiện sự ủng hộ của mình cho dự án, DAO, creator yêu thích bằng việc collect bài viết, tham gia crowdfund, auction…
• Kết nối cộng đồng những người có chung sở thích.
• Thậm chí người dùng cũng có thể kiếm lợi nhuận bằng cách mua bán NFT từ trên marketplace.

5. Những yếu tố giúp Mirror thành công

Một trong những publishing platform đầu tiên

Web3 và crypto đang trong quá trình phát triển, các mảnh ghép bắt đầu hoàn thiện, từ các mảng decentralized application, storage, đến privacy, identity… Tuy nhiên, các nền tảng content hay social platform vẫn mới chỉ ở các bước đầu tiên. Mirror.xyz là một trong những dự án đi đầu trong mảng sáng tạo nội dung và kết nối người dùng, nắm giữ lợi thế first mover.

Là một nền tảng hoàn toàn phi tập trung

Điều quan trọng làm Mirror được cộng đồng Web3 nói chung và crypto nói riêng đón nhận là do những yếu tố thuộc về nền tảng này đều mang tính phi tập trung, phù hợp với xu hướng phát triển của Web3:

• Người dùng không cần sử dụng bất kì thông tin nào để đăng ký, chỉ cần một tài khoản Ethereum → Người dùng hoàn toàn ẩn danh.
• Mirror không sở hữu data, bài viết của người dùng, tất cả data đó được lưu trữ trên Arweave, một nền tảng lưu trữ dữ liệu on-chain.
• Mirror cũng không thể can thiệp, tự ý xoá bài viết hay xoá tài khoản của người dùng, Mirror DAO chỉ đóng vai trò hỗ trợ creator. Mirror cũng không thể cấm người dùng, do đó người dùng Mirror có thể đến từ khắp nơi trên thế giới.
• Người dùng từ đó trở thành co-owner của nền tảng, cùng đóng góp vào sự phát triển lâu dài.
• Phi tập trung từ tên miền: Tên miền .xyz được coi là tên miền thế hệ mới, tượng trưng cho làn sóng ứng dụng Web3 khi được sử dụng bởi nhiều protocol.
• Mirror cho phép người dùng liên kết với tên miền Ethereum Name Service để làm tên tài khoản.
• NFT và các giao dịch trên Mirror được triển khai trên Optimism, L2 của Ethereum.

Được ủng hộ và sử dụng bởi nhiều dự án crypto lớn nhỏ

Mirror tỏ ra là một công cụ rất phù hợp với cách hoạt động của các DAO, vì vậy nhiều dự án DAO khác nhau đã sử dụng Mirror làm kênh thông tin chính như DAO Masters, PartyDAO, CabinDAO, People DAO…

Không chỉ vậy, Mirror cũng được sử dụng để đăng bài bởi market leader Vitalik Buterin và các rất nhiều dự án lớn trên thị trường như Aave, Optimism, Hop Protocol, zkSync, StepN, Perpetual…

Nhiều công cụ thiết thực giúp người dùng kiếm lợi nhuận

Đúng như tiêu chí Write to Earn được đề cập, người dùng hiện tại có rất nhiều cách để kiếm lợi nhuận bằng cách viết bài trên Mirror, trong tương lai khả năng sẽ còn nhiều cập nhật mới.

Đa dạng nội dung

Nội dung trên Mirror chủ yếu liên quan tới crypto, Web3, tuy nhiên đó không phải lĩnh vực duy nhất, trên nền tảng này còn có nhiều tác giả, bài viết về mọi chủ đề của cuộc sống như âm nhạc, khoa học, lịch sử, văn hoá, thể thao, du lịch…

6. Những hạn chế và góp ý cho Mirror

Mirror đang dẫn đầu trong việc mở ra kỷ nguyên mới ở lĩnh vực sáng tạo nội dung, tuy nhiên, vẫn có một vài điểm hạn chế có thể làm tốt hơn:

• Để tăng tính chất W2E, Mirror có thể nghiên cứu và phát triển thêm các tính năng như subscription, theo dõi tác giả, tích điểm, affiliate link…
• Thêm các tính năng như tìm kiếm bài viết/tác giả, nhóm các bài viết/tác giả theo các lĩnh vực để tiện theo dõi. Hiện tại trên Mirror không có tính năng tìm kiếm, dẫn đến sự bất tiện trong quá trình sử dụng.
• Do sự ẩn danh của tác giả, rất có thể sẽ có những kẻ xấu lợi dụng điều này để giả danh các dự án lớn, sau đó đăng bài viết kêu gọi vốn để scam người dùng. Mirror nên chuẩn bị giải pháp để chống lại vấn đề này.

7. Tổng kết

Sau khi Co-founder Jack Dorsey lên tiếng về việc đưa Twitter trở thành nền tảng phi tập trung, chúng ta đã có thể thấy rõ các nền tảng sẽ có xu hướng chuyển từ centralized thành decentralized để đảm bảo sự tự do cho người dùng. Mirror.xyz đang là dự án đi đầu ở mảng writing, đáp ứng đủ các yêu cầu về phi tập trung, chính vì vậy đã nhận được sự đón nhận của cộng đồng.

Mirror cũng đem đến cho writer nguồn thu nhập chính đáng từ các sản phẩm sáng tạo chứ không phải những model ponzi, có thể trong tương lai cơ hội này sẽ còn rộng mở hơn nữa. Việc sử dụng Mirror cũng giống như học cách sử dụng và làm quen với Web3, sở hữu WRITE token cũng có thể đem lại rất nhiều lợi ích và retroactive cho người dùng. Vì vậy, đừng ngần ngại thử đăng bài và trải nghiệm nền tảng phi tập trung này ít nhất một lần.