Theo Bankrate, lãi suất tiết kiệm ngân hàng trung bình ở Mỹ hiện là 0,06%. Với tỷ lệ tiết kiệm truyền thống đang áp sát sàn, không có gì ngạc nhiên khi mọi người đổ xô đi tìm kiếm lợi nhuận trong không gian tiền điện tử. Rốt cuộc, ai chẳng muốn kiếm thêm thu nhập thụ động phải không? Nói đến lợi nhuận tiền điện tử, APR và APY là 2 thuật ngữ được sử dụng khá nhiều trong DeFi, đặc biệt là các giao thức farming, staking, lending,… Tuy nhiên, không phải ai cũng phân biệt được 2 khái niệm này.
1. APR và APY là gì?
APR là gì?
APR (viết tắt của Annual Percentage Rate) hay tỷ suất lợi nhuận hàng năm, đề cập đến phần trăm khoản lãi thực tế hàng năm bạn nhận được khi đầu tư, KHÔNG bao gồm lãi kép. Bản chất của APR là một mức lãi suất đơn giản, vì vậy lợi nhuận của bạn phụ thuộc trực tiếp vào khoản đầu tư ban đầu.
APY là gì?
APY (viết tắt của Annual Percentage Yield) là tỷ suất lợi nhuận hàng năm tính theo phương thức cộng dồn. Đây là phần trăm lợi nhuận thực tế bạn kiếm được từ một khoản đầu tư, có bao gồm lãi kép. Lãi kép, trái ngược với lãi đơn giản, cho phép các nhà đầu tư nhận lãi từ phần tiền lãi, thêm lợi nhuận của họ vào tổng vốn đầu tư ban đầu.
Ví dụ: Trong DeFi, bạn có thể nhận được phần thưởng cho việc staking và thêm chúng vào tổng số tiền đã stake để nhận được lợi nhuận cao hơn vào lần sau.
Hiện tại, hầu hết các công cụ DeFi và tiền điện tử đều sử dụng APR và nếu bạn muốn nhận lãi kép, bạn sẽ phải thực hiện tính lãi kép theo cách thủ công. Nhiều người dùng đầu tư lại lợi nhuận của họ hàng ngày hoặc hàng tuần để có được lợi nhuận cao hơn theo cách này.
2. Sự khác biệt giữa APR và APY
Sự khác biệt lớn nhất giữa APR và APY là ảnh hưởng của lãi kép. Trong khi APY đề cập đến lợi nhuận dự kiến hàng năm thu được từ một khoản tiền gửi sau khi tính lãi kép, thì APR chỉ xem xét đến khoản lãi kiếm được dựa trên số tiền vốn ban đầu.
Để dễ hiểu hơn, hãy xem 2 ví dụ về cách tính lợi nhuận dựa trên APR và APY dưới đây.
APR
Giả sử bạn stake $1,000 với lãi suất 12% mỗi năm (APR = 12%) và không mất phí. Sau một năm, bạn sẽ nhận được tổng cộng:
1,000 × (1 + 12%) = $1,120
Đến năm thứ hai bạn sẽ nhận được $1,240. Năm thứ 3 là $1,360 và cứ tiếp tục như thế. Nhìn chung, khoản đầu tư của bạn sẽ tăng đều đặn khoảng 12% mỗi năm so với số tiền vốn ban đầu.
Tóm lại, khi có APR, bạn có thể tính ngay được phần lợi nhuận mình sẽ thu về cuối năm là bao nhiêu.
APY
Giả sử bạn stake $1,000 với APY là 12%, trả 2 lần/năm. Vậy lợi nhuận của bạn trong 6 tháng đầu tiên sẽ là:
1,000 × 0,12/2 = $60
Trong 6 tháng sau, trong pool của bạn ngoài số tiền vốn ban đầu $1,000 còn có thêm $60 lãi của 6 tháng trước. Vậy lợi nhuận lúc này của bạn sẽ là:
1,060 × 0,12/2 = $63.6
Mặt khác, nếu bạn không rút tiền trong một năm, tiền lãi của bạn sẽ được cộng vào số dư của bạn hàng tuần và tiền lãi trả cho số tiền cập nhật của bạn sẽ tiếp tục tăng trong suốt năm.
Vậy sau 1 năm tổng cộng bạn sẽ nhận được $1.123,6
$3,6 tăng thêm đó đến từ sức mạnh của lãi kép. Do đó, lợi nhuận phần trăm thực tế hàng năm của bạn là 12,36%.
So với APR, APY là một công cụ đầu tư hiệu quả và mang lại lợi nhuận cao hơn vì nó được tính trên số tiền gốc ban đầu và lãi suất đã trả trong các kỳ trước. Với các kỳ tiếp theo, tiền lãi trên số dư tổng cũng tăng lên.
3. Công thức tính APR và APY
Cách tính APR
APR = [(Phí + Lợi nhuận) ÷ P] ÷ n × 365 × 100
Trong đó:
- P – khoản đầu tư ban đầu
- n – Số ngày của kỳ
Cách tính APY
APY = (1 + r/n)^n – 1
Trong đó:
- r – lãi suất
- n – thời gian lãi kép (n thường là 12 tháng).
4. Tại sao APY trong thị trường crypto thường cao?
APY trong thị trường tiền điện tử thường liên tục thay đổi. Do đó, APY được hiển thị trên các sàn giao dịch tiền điện tử, liquidity pool và staking pool thường chỉ là ước tính. Sự biến động phát sinh do sự thay đổi trong cung và cầu của các loại tài sản tiền điện tử cụ thể. Nếu nhu cầu đối với một tài sản tiền điện tử cao, lãi suất và APY thường cũng sẽ tăng.
Giao thức blockchain của các dự án cũng đóng vai trò nhất định trong việc tính toán APY, vì thời gian gộp lãi có thể khác nhau đối với mỗi dự án. Số giai đoạn ghép lãi càng nhiều, APY sẽ càng cao. Tuy nhiên, sự khác biệt là tương đối nhỏ.
Ví dụ: Bạn gửi $100,000 vào một pool thanh khoản với lãi suất 5% và tính lãi hàng tháng. Bạn sẽ có khoảng $105,116 sau một năm, tương ứng với mức APY là 5,116%.
Nếu tài khoản cộng lãi hàng ngày, bạn sẽ có khoảng $105,126 sau một năm, tương đương APY là 5,126%.
Sự khác biệt giữa APY hàng tháng và hàng ngày là chỉ khoảng 0,01% – chênh nhau không nhiều.
Hiện nay, hầu hết các dịch vụ cung cấp APY cao là yield farming hoặc liquidity mining. Người dùng cung cấp thanh khoản vào các pool thanh khoản và cho người khác mượn token của họ để kiếm lợi nhuận và phần thưởng. Thậm chí có những dự án cung cấp APY rất cao trên 100%, thường là trên các nền tảng DeFi như PancakeSwap (CAKE), Uniswap (UNI) và SushiSwap (SUSHI).
Tỷ lệ APY trên các nền tảng hiện nay cũng rất cạnh tranh. Nếu phí giao dịch đủ thấp, các yield farmer năng suất có thể chuyển đổi giữa các pool thanh khoản trên các nền tảng khác nhau để tối đa hóa thu nhập. Tuy nhiên, bạn cần lưu ý rằng một số dự án scam đưa ra mức APY cao để thu hút người dùng, sau đó rút thanh khoản và ôm tiền nhà đầu tư bỏ trốn. Vì vậy bạn nên lựa chọn các nền tảng uy tín và đáng tin cậy.
4. Lưu ý khi tính lợi nhuận dựa trên APY và APR
Kỳ hạn lãi kép
Lãi kép có thể được tính hàng ngày, hàng tuần, hàng tháng, hàng quý hoặc hàng năm tùy theo từng nền tảng. Việc gộp lãi thường xuyên có thể giúp bạn kiếm được nhiều lợi nhuận hơn, nhưng nếu APY nền tảng cung cấp nhỏ hơn 100% thì lãi kép có thể sẽ không đáng kể.
Các khoản phí giao dịch
Không phải tất cả các nền tảng đều tính các khoản phí giống nhau. Mức phí thường không được đề cập đến trong APR và APY. Tuy nhiên bạn nên cẩn thận tìm hiểu về những khoản phí này vì nó có thể thâm hụt khá nhiều vào lợi nhuận của bạn.
Sự thay đổi tỷ giá
Nếu bạn chọn mức APY cố định thì lợi nhuận bạn nhận được sẽ không thay đổi theo thời gian. Nhưng với không gian DeFi, APY thường thay đổi và biến động theo tình hình thị trường. Vậy nên bạn hãy chú ý đến thời gian trả lãi và mức lãi định kỳ để nắm được lợi nhuận đầu tư của mình.
Sau khi đã hiểu rõ được APR và APY rồi thì hãy cùng tìm hiểu cách kiếm lợi nhuận trong DeFi với Yield Farming.
5. Tổng kết
Mặc dù tương đối giống nhau nhưng so với APR, APY là khoản đầu tư có lợi hơn nhờ lãi kép. Nhiều người dùng đầu tư lại lợi nhuận của họ hàng ngày hoặc hàng tuần để có được mức lợi nhuận trung bình cao hơn theo cách này.
Là một nhà đầu tư tiền điện tử, việc nắm chắc khái niệm về APR và APY sẽ giúp bạn dễ dàng so sánh giữa các nền tảng hoặc tài sản khác nhau, từ đó tối ưu hóa lợi nhuận của mình.
