Cơ chế hoạt động khi mua BTC sẽ có 2 trường hợp. Trường hợp 1: Người mua lưu trữ BTC trên sàn, tức họ không toàn quyền sở hữu coin mà còn dưới sự giám sát từ bên thứ ba (các sàn CEX – sàn tập trung), tức BTC đó được ghi nhận dưới dạng IOU (I Owe You), sàn đang nắm giữ của bạn 1 lượng BTC.
Mua BTC và trữ BTC trên sàn là hành động góp phần cho sự giảm giá của BTC. Điều này có đúng hay không? Và tại sao thế? Hành động nào giúp giá BTC tăng/giảm? Cơ chế thị trường như thế nào? Liệu chúng ta tham gia DeFi là việc làm đúng đắn? Tìm câu trả lời ngay trong bài viết sau.
1. Tại sao trữ BTC trên sàn CEX cản trở giá Bitcoin tăng trưởng?
Cơ chế hoạt động khi mua BTC sẽ có 2 trường hợp.
Trường hợp 1: Người mua lưu trữ BTC trên sàn, tức họ không toàn quyền sở hữu coin mà còn dưới sự giám sát từ bên thứ ba (các sàn CEX – sàn tập trung), tức BTC đó được ghi nhận dưới dạng IOU (I Owe You), sàn đang nắm giữ của bạn 1 lượng BTC.
Trường hợp 2: Khi rút số lượng BTC và chuyển chúng về ví phi tập trung (ví non-custodial) có nghĩa chúng ta sẽ toàn quyền sở hữu.
Mỗi nền tảng sẽ có sự chênh lệch về ưu nhược điểm, để khuyến khích nhà đầu tư không rút BTC ra khỏi ví sàn, nhiều sàn giao dịch có nhiều chính sách ưu đãi như:
- Tính đến 06/2022, mức phí giao dịch trung bình mạng Bitcoin chỉ dao động 2 USD. Phí rút coin sẽ cao hơn blockchain gas fee (BTC ước chừng 20 USD/ lần) trên sàn, do vậy mức phí trên sàn sẽ chênh lệch nhiều hơn thực tế.
- Ngoài ra, sàn còn ra nhiều chương trình như Staking với mức APR dao động khoảng 5% với thời gian linh hoạt.
- Cùng nhiều ưu đãi khi giao dịch khối lượng lớn, điều kiện để áp dụng chương trình này yêu cầu người dùng có lượng giao dịch lớn.
Nhiều người vẫn lựa chọn lưu trữ tài sản trên sàn thay vì rút về ví phi tập trung. Tuy vậy, 3 lý do trên sẽ cản trở việc tăng trưởng của BTC do lượng stake của người dùng sẽ bị “khóa” lại bởi sàn (tương ứng sàn đồng sở hữu số tài sản đó trong thời gian stake).
Để trả về APR mỗi năm cho người dùng, sàn cho người khác vay lại số BTC (tương ứng) và người đi vay sẽ trả phí dịch vụ. Đồng thời số lượng BTC được ghi nhận gấp đôi, hành đồng vay và cho vay là hành động “in” ra thêm BTC, khiến cung BTC tăng lên. Dựa theo định luật cung – cầu dẫn đến việc cung tăng làm giá tăng và ngược lại.
Đồng thời số lượng BTC được ghi nhận gấp đôi, hành đồng vay và cho vay là hành động “in” ra thêm BTC, khiến cung BTC tăng lên. Dựa theo định luật cung – cầu dẫn đến việc cung tăng làm giá tăng và ngược lại.
Cung tăng nhưng cầu có tăng không? Có người vay nghĩa là nhu cầu có, nhưng họ cần để làm gì?
- Nếu người vay để stake cho Bitcoin sẽ không hợp lý, do BTC là cơ chế đồng thuận PoW – Proof of Work.
- Yếu tố thứ 2, người nắm giữ BTC có thể tham gia DeFi nhưng không nhiều cơ hội, thay vào đó đa phần họ lựa chọn những nền tảng coin khác như Ethereum (ETH), BNB Chain (BNB), Solana (SOL)… để “skin in DeFi”. Thực tế, nhà đầu tư BTC sẽ ít lựa chọn hình thức trên, và đa phần BTC sẽ không mang lại lợi nhuận khi chúng ta tham gia DeFi.
- Bên cạnh đó, để bảo vệ tài sản khỏi những rủi ro trong DeFi, người nắm giữ BTC thường chỉ lựa chọn lưu trữ (hold).
- Vì thế, vay BTC để bán khống là hành động hợp lý nhất, cản trở sự tăng trưởng của BTC. Trên thực tế, BTC đang là tài sản thuộc top volume trong giao dịch đòn bẩy.
Tóm lại, lượng cung BTC tăng cùng việc vay BTC để bán khống sẽ làm cản trở sự tăng trưởng của Bitcoin.
2. Lợi ích khi lưu trữ BTC trên sàn
Ngoài các ưu đãi dành cho người dùng: hỗ trợ về phí, APR… việc lưu trữ coin trên sàn sẽ giúp sàn có một số lợi ích như:
Sàn còn được ví như ngân hàng (trung gian), nhận tiền gửi và cho vay với lãi suất cao hơn.
Ngoài ra, một số sàn giao dịch đóng vai trò market maker (MM), nhà tạo lập thị trường, trực tiếp tham gia vào các giao dịch với vị thế vừa là người bán và người mua.
Một số hình thức tham gia crypto như hold (lưu trữ) coin trên sàn (ví dụ sàn Binance, FTX, Huobi…) và nhận lãi staking (tùy từng coin và sàn).
Nếu sàn giao dịch bị tấn công sẽ gây thiệt hại cho tài sản người dùng, do vậy coin thuộc nền tảng DeFi nên được giữ trong ví non-custodial để hạn chế rủi ro. Bên cạnh đó, việc tham gia các hình thức như staking, farming, lending… cũng là lựa chọn phù hợp giúp tăng lợi nhuận.
3. Góc nhìn khác về hoạt động Lending
Lending là nơi vay và cho vay, đây là môi trường thanh lý hoàn hảo trong giao thức. Nhiều nhận định cho rằng, lending là công cụ không thể thiếu của các Market Maker (MM) và nhiều quỹ đầu tư.
Những tài sản được hỗ trợ trên sàn lending có áp lực bán mạnh hơn (sàn CEX), một phần do lượng cung nhiều hơn, chịu áp lực vay để bán khống và chịu áp lực thanh lý nếu giá trị tài sản thế chấp thấp hơn giá trị tài sản đã vay.
Ví dụ: Chúng ta đang có ETH trị giá 1,000 USD và cần vay 90 USDC, nếu ETH chỉ còn 90 USDC nền tảng lending sẽ kích hoạt thanh lý, bán ETH lấy về USDC.
Từ đó, nếu thị trường sập mạnh, các đồng coin/token được hỗ trợ bởi nền tảng lending sẽ có lực bán mạnh hơn thông thường, bởi ngoài lực bán do người dùng FOMO còn thêm các lực bán điều chỉnh và thanh lý.
Đó là lý do vì sao các nền tảng lending không hỗ trợ các đồng coin có vốn hóa thấp. Khi thị trường điều chỉnh mạnh, sẽ rất khó thanh lý tài sản và dễ dần đến việc thua lỗ (cho nền tảng nói riêng).
Đây là trường hợp tương tự vụ Alameda và 3AC thế chấp stETH để vay các tài sản khác. Khi 3AC gặp vấn đề thanh khoản, các nhà đầu tư lo sợ việc thanh lý stETH từ nền tảng lending Aave khiến việc stETH càng trở nên nghiêm trọng.
4. Tổng kết
DeFi luôn là môi trường tiềm năng để gặt hái lợi nhuận nhưng không phải tất cả đều sinh lời, mọi người cần có cái nhìn khách quan và đánh giá thận trọng trước khi tham gia DeFi. Hy vọng nội dung trên sẽ giúp anh em củng cố vào kiến thức đầu tư cho bản thân.
