IPFS là viết tắt của từ Interplanetary File System, một hệ thống tập tin phân tán ngang hàng kết nối tất cả các thiết bị máy tính với nhau. Cụ thể hơn, nó sẽ phân phối dữ liệu được lưu trữ theo hình thức P2P, hay còn gọi là mạng ngang hàng (mạng đồng đẳng).
1. IPFS là gì?
IPFS là viết tắt của từ Interplanetary File System, một hệ thống tập tin phân tán ngang hàng kết nối tất cả các thiết bị máy tính với nhau. Cụ thể hơn, nó sẽ phân phối dữ liệu được lưu trữ theo hình thức P2P, hay còn gọi là mạng ngang hàng (mạng đồng đẳng).
Trong đó, các hoạt động của IPFS chủ yếu dựa vào khả năng tính toán băng thông của tất cả các máy tham gia chứ không tập trung vào một phần nhỏ các máy chủ trung tâm như giao thức HTTP.
Nói cách khác, IPFS là mạng lưới chuyển phát nội dung hoàn toàn phi tập trung cho phép quản lý và lưu trữ dữ liệu một cách linh hoạt. Mỗi máy tính tham gia trong mạng lưới đảm nhận nhiệm vụ download và upload dữ liệu mà không cần sự can thiệp của máy chủ trung tâm.
2. Cách hoạt động của IPFS
Đầu tiên mọi dữ liệu sẽ được mã hoá và được lưu dưới dạng mã hash (còn gọi là đối tượng IPFS). Ý tưởng chủ đạo là nếu trình duyệt của bạn muốn truy cập một trang nào đó trên IPFS thì chỉ cần đưa ra mã hash rồi mạng sẽ tìm máy có lưu trữ dữ liệu khớp với mã hash và sau đó tải dữ liệu, trang đó về từ máy tính đấy về cho bạn.
Cách thức hoạt động của IPFS sẽ tương tự như BitTorrent, đồng nghĩa với mỗi máy tính tham gia trong mạng lưới của nó sẽ đảm nhận cả việc download lẫn upload dữ liệu mà không cần có sự có mặt của một máy chủ trung tâm. Tổng quan, cách hoạt động của IPFS sẽ có 2 phần chính:
- Xác định tệp có địa chỉ nội dung (giá trị hash của tệp đó).
- Tìm dữ liệu được lưu trữ và tải xuống: khi bạn có đoạn hash của file hay trang cần tải, mạng sẽ tìm và connect tới máy tốt nhất để tải dữ liệu xuống cho bạn.
3. Điểm độc đáo của IPFS
Nếu được triển khai đúng, IPFS mang lại tiềm năng lớn nhờ cải thiện được tốc độ truyền tải dữ liệu, tránh sự phụ thuộc vào các máy chủ và tiết kiệm chi phí.
Tránh sự phụ thuộc vào máy chủ
Trong các mô hình Client-server như HTTP, khi các máy chủ đang gặp phải sự cố thì chúng sẽ không thể hồi đáp thông tin cho người dùng. Đây cũng là vấn đề lớn nhất mà giao thức HTTP gặp phải khi nó phụ thuộc vào một máy chủ tập trung, điều mà nó không thể cải thiện cũng như khắc phục.
Với IPFS, nó hoàn toàn bỏ qua khái niệm máy chủ, mà chỉ quan tâm tới nội dung tìm kiếm. Điều này không chỉ giúp chúng ta rút ngắn con đường tới thông tin, mà lại không lo gặp phải các máy chủ kém chất lượng, kém tin cậy.
Mô hình phi tập trung
Với một mô hình tập trung, số lượng lớn dữ liệu được tập trung trong tay một số tên tuổi lớn trong lĩnh vực như Facebook, Amazon, Google,… Điều này vô tình khiến chúng trở thành tâm điểm cho các hacker tấn công. Trong lịch sử, không ít lần chúng ta chứng kiến những vụ rò rỉ thông tin liên quan đến những tên tuổi lớn.
Với mô hình website phân tán (decentralized) của IPFS, các vấn đề này hoàn toàn được khắc phục và không còn chế độ quản lý phân cấp. Các dữ liệu được lưu trữ phân tán và không có một máy chủ tập trung để tấn công, càng nhiều người tham gia vào IPFS thì mạng sẽ càng bảo mật và khó có thể thao túng hơn.
Giảm bớt chi phí
Ưu điểm tiếp theo của mô hình IPFS đó là giảm bớt chi phí đối với cả người cung cấp nội dung và người dùng thông thường. IFPS sẽ cho phép đoạn video trên được tải hoàn toàn về mạng nội bộ IFPS dù bạn là ai và đang ở đâu.
Do đó loại bỏ sự cần thiết của hàng loạt trạm kết nối và máy chủ Internet, giúp chi phí tổng thể giảm một cách rõ rệt.
4. Tiềm năng ứng dụng của IPFS trong Blockchain
Công nghệ cốt lõi của IPFS dựa trên bảng băm phân tán (Distributed Table Hash) trên một mạng lưới phi tập trung ngang hàng (P2P Network), Blockchain dùng công nghệ sổ cái phân tán, vì có cùng chung cấu trúc nên hai nền công nghệ này có khả năng kết hợp cùng nhau.
Với các ưu điểm là tính bảo mật cao, khả năng truyền tải dữ liệu tốt hơn nhờ mô hình hoạt động phi tập trung khiến IPFS hứa hẹn sẽ trở thành một thành phần không thể thiếu trong cấu trúc hạ tầng Web 3.0, cho phép lưu trữ dữ liệu phi tập trung phòng ngừa với việc thao túng và giả mạo.
Bên cạnh đó, IPFS cũng sẽ trở thành nền tảng lưu trữ ưa thích của rất nhiều Dapp vì khả năng chống kiểm duyệt của nó.
5. Tổng kết
Mình hy vọng các nội dung này sẽ giúp các bạn có thể nắm bắt được những thông tin tổng quan về IPFS là gì? Cách thức hoạt động, cũng như tiềm năng ứng dụng của IPFS trong Blockchain
