Trong bài viết này, chúng ta sẽ tìm hiểu Keylogger là gì, ứng dụng của Keylogger và các cách phòng ngừa, phát hiện và xử lý các phần mềm keylogger.
1. Keylogger là gì?
Keylogger là một phần mềm hoặc phần cứng được thiết kế để theo dõi mọi thao tác thực hiện trên bàn phím máy tính của người dùng, nó có khả năng ghi lại mọi phím bấm mà người dùng đã nhấn trên bàn phím, sau đó tổng hợp kết quả của các tổ hợp phím này, kẻ cài đặt keylogger có thể thu rất nhiều thông tin như tin nhắn cá nhân, nội dung email, số thẻ tín dụng, mật khẩu của người dùng.
Hoạt động ghi lại thao tác bàn phím này còn được gọi là keylogging hoặc keystroke logging. Trong thực tế, keylogger không phải là chương trình phạm pháp, nhưng chúng thường được dùng cho các hoạt động phạm pháp.
2. Các ứng dụng phổ biến của keylogger
Keylogger có nhiều ứng dụng khác nhau:
Về mặt tích cực, keylogger được sử dụng trong các công ty và tổ chức để khắc phục sự cố kỹ thuật với máy tính hoặc các công ty có thể sử dụng keylogger để theo dõi hoạt động sử dụng máy tính trong giờ làm việc của nhân viên.
Trong phạm vi gia đình, Keylogger còn được sử dụng giúp các bậc phụ huynh giám sát hoạt động sử dụng máy tính của con cái.
Về mặt tiêu cực, keylogger thường được sử dụng cho các mục đích phạm pháp. Ví dụ: các Hacker sử dụng các chương trình phần mềm keylogger là để ghi lại mỗi và mọi thao tác bàn phím của máy tính mục tiêu để đánh cắp các thông tin nhạy cảm, Private key, seed phase, số thẻ tín dụng, mật khẩu, email cá nhân, thông tin đăng nhập tài khoản ngân hàng,v.v.
3. Các hacker cài đặt các phần mềm keylogger vào máy tính của bạn như thế nào?
Ở Việt Nam, phần mềm keylogger thường được các Malware cài đặt một cách âm thầm lên máy người dùng sau khi thâm nhập thành công.
Các phần mềm độc lại từ các hacker có thể mang sẵn trong mình chức năng của một phần mềm keylogger nhỏ gọn hoặc nó có thể hoạt động như một Trojan, tiến hành tải về và cài đặt một phần mềm keylogger một cách âm thầm.
Ngoài ra, các malware cũng sẽ tự động thiết lập một kênh để gửi thông tin mà keylogger thu được về cho Hacker. Có thể nói keylogger là một trong những công cụ được tin tặc ưa chuộng nhất bởi chúng có thể thu được rất nhiều thông tin của người dùng bằng phương pháp này.
Tùy từng loại keylogger và mục đích của người tạo ra nó mà nó có những khả năng khác nhau, nhưng thường các phần mềm keylogger thường có thể những tính năng sau:
- Snapshot lại bất kỳ mật khẩu nào được các nạn nhân nhập trên thiết bị.
- Snapshot màn hình của thiết bị theo chu kỳ nhất định.
- Snapshot lại các URL mà các nạn nhân đã vào bằng trình duyệt, thậm chí snapshot các trang web nạn nhân đã xem.
- Snapshot lại danh sách các ứng dụng chạy trên thiết bị.
- Snapshot tất cả tin nhắn tức thời trên Zalo, Facebook Messenger, Skype, Viber,…
4. Cách phòng ngừa, phát hiện và xử lý các phần mềm keylogger
Dưới đây là một số cách đơn đơn giản nhưng khá hiệu quả để phòng tránh các phần mềm keylogger độc hại:
- Cài đặt một chương trình diệt virus tốt sẽ có thể giúp bạn được an toàn và tránh việc bị các malware cài đặt các phần mềm Keylogger vào máy tính.
- Nếu bạn không muốn cài đặt các chương trình diệt Virus vì một số lý do nào đó thì một lựa chọn khác cho bạn lài đặt một chương trình chống Keylogger, vì các chương trình này được thiết kế đặc biệt để phát hiện, gỡ bỏ và phòng ngừa các cuộc tấn công Keylogger.
- Luôn cẩn thận với các tệp đính kèm và đường dẫn trong email và không nên bấm vào các quảng cáo và các trang web không rõ nguồn gốc.
- Các bạn nên cập nhật thường xuyên các ứng dụng phần mềm và hệ điều hành của bạn.
Phương thức dễ dàng nhất để phát hiện một phần mềm keylogger là kiểm tra các chương trình đang hoạt động từ phần chương trình hệ thống. Bạn bấm tổ hợp phím Ctrl+Alt+Del trên Windows để mở Task Manager trên các hệ điều hành chạy Windows.
Nếu phát hiện sự xuất hiện của các tập tin chạy dưới User name không phải là System, hãy tìm hiểu kỹ xem nó có liên quan đến hệ thống hay không, bạn nên tìm kiếm trên mạng và cố gắng xác định liệu đó là từ một chương trình hợp pháp hay từ một keylogger.
Khi đã phát hiện máy tính có phần mềm keylogger lạ đang chạy, bạn có thể tiến hành gỡ cài đặt và xóa nó. Trong trường hợp bạn đã xóa và gỡ cài đặt phần mềm keylogger mà vẫn thấy máy tính mình hoạt động một cách bất thường thì các bạn có thể nghĩ tới việc cài lại Windows.
5. Tổng kết
Mình hy vọng các nội dung này sẽ giúp các bạn có thể nắm bắt được những thông tin tổng quan về Keylogger là gì, các ứng dụng phổ biến của chúng, cũng như cách phòng tránh & xử lý các phần mềm Keylogger độc hại.
