Các nhóm thanh khoản DeFi (DeFi liquidity pools) nổi lên như một cách tự động và sáng tạo để giải quyết thách thức thanh khoản trên các sàn giao dịch phi tập trung. Chúng thay thế mô hình sổ lệnh truyền thống được sử dụng bởi các sàn giao dịch tiền điện tử tập trung, vốn được dỡ bỏ trực tiếp từ các thị trường tài chính đã được thiết lập.
1. DeFi Liquidity Pools là gì ?
DeFi Liquidity Pools hay Nhóm thanh khoản DeFi là một hợp đồng thông minh khóa các token để đảm bảo tính thanh khoản cho các token đó trên một sàn giao dịch phi tập trung (decentralized exchange). Người dùng cung cấp token cho hợp đồng thông minh được gọi là nhà cung cấp thanh khoản (Liquidity Providers – LP).
Các nhóm thanh khoản DeFi (DeFi liquidity pools) nổi lên như một giải pháp tối ưu để giải quyết thách thức về tính thanh khoản mà các sàn DEX đang gặp phải. Chúng thay thế mô hình sổ lệnh truyền thống được sử dụng bởi các sàn giao dịch tiền điện tử tập trung, vốn được dỡ bỏ trực tiếp từ các thị trường tài chính đã được thiết lập.
Trong mô hình này, sàn giao dịch đóng vai trò như một thị trường nơi người mua và người bán đến với nhau và thỏa thuận giá cả đối với tài sản dựa trên cung và cầu tương đối nhưng vấn để lớn nhất vẫn là tính thanh khoản (Liquidity)
Do đó, vai trò của các market makers tồn tại để đảm bảo rằng luôn có người đáp ứng nhu cầu, giữ giá cả công bằng một cách hiệu quả bằng cách đóng góp tính thanh khoản.
Mô hình cơ bản đã được chứng minh là không hiệu quả đối với một sàn DEX. Phí gas trên Ethereum Blockchain tăng cao đồng thời các giao dịch quá chậm khiến nó không hấp dẫn đối với các market makers, dẫn đến tính thanh khoản thấp cho nỗ lực tái tạo mô hình sổ lệnh (order book) của các Decentralized Exchange (DEX) trước kia
Do đó, các nhóm thanh khoản (liquidity pools) được xem như một giải pháp được lựa chọn nhiều nhất trong thế giới Decentralized Finance (DeFi), cung cấp tính thanh khoản liên tục, tự động cho các nền tảng giao dịch phi tập trung.
2. DeFi liquidity pools hoạt động như thế nào ?
Dễ hình dung về các nhóm thanh khoản trong DeFi (DeFi liquidity pools) là việc khóa hai token bất kỳ có giá trị tương đương nhau vào smart contract trong một nhóm bất kỳ của một sàn DEX để tạo thành một cặp giao dịch.
Hãy sử dụng BNB và BUSD làm ví dụ và để đơn giản hơn, giá của BNB có thể bằng 350 BUSD. Các nhà cung cấp thanh khoản đóng góp một giá trị ngang nhau của BNB và BUSD vào một nhóm thanh khoản, vì vậy ai đó gửi 1 BNB sẽ phải khớp nó với 350 USDC.
Bạn có thể tìm hiểu thêm Liquidity – Tính thanh khoản là gì? Tại đây
Các nhà cung cấp thanh khoản (Liquidity Providers) được khuyến khích cho sự đóng góp của họ bằng phần thưởng. Khi họ gửi tiền vào một liquidity pools, họ sẽ nhận được một token mới mới thay thế đại diện cho cổ phần của họ, được gọi là LP Token.
Trong ví dụ ở trên thì LP Token sẽ là BUSD-BNB
Phần phí giao dịch được trả bởi người dùng sử dụng nhóm để hoán đổi mã thông báo được phân phối tự động cho tất cả các nhà cung cấp thanh khoản (Liquidity Providers) tương ứng với quy mô cổ phần của họ. Vì vậy, nếu phí giao dịch cho nhóm USDC-ETH là 0,3% và một nhà cung cấp thanh khoản (Liquidity Providers) đã đóng góp 10% cho nhóm, họ được hưởng 10% của 0,3% tổng giá trị của tất cả các giao dịch.
Khi người dùng muốn rút cổ phần của họ trong nhóm thanh khoản, họ đốt các LP Token của nhóm và có thể rút tiền đặt cọc của họ.
Một DeFi liquidity pools phổ biến
Có một số nền tảng đã trở nên cực kỳ phổ biến vào năm 2020.
Ví dụ trên là một ví dụ đơn giản dựa trên mô hình Uniswap, sàn giao dịch phi tập trung lớn nhất đang vận hành một số nhóm thanh khoản (liquidity pools) lớn nhất.
Curve Finance, Balancer và SushiSwap đều vận hành các DeFi liquidity pools. Balancer cho phép tối đa có thêm 8 token khác nhau trong một nhóm thanh khoản, trong khi SushiSwap là một bản sao ảo của Uniswap.
3. Rủi ro của DeFi liquidity pools
Rủi ro của DeFi liquidity pools lớn nhất có thể nói đến mức độ trượt giá của token do các giao dịch giá trị lớn nhưng không đủ thanh khoản trong trong nhóm đó dẫn đến mức chênh lệch giá khá cao, hay các giao dịch thất bại trên ethereum blockchain với phí GAS khá cao nhưng do hợp đồng thông minh dẫn đến không thể hoán đổi token đó,v.v.
Giá của tài sản trong nhóm thanh khoản được đặt bởi một thuật toán định giá liên tục điều chỉnh dựa trên hoạt động giao dịch của nhóm. Nếu giá của một tài sản thay đổi so với giá thị trường toàn cầu, các nhà kinh doanh chênh lệch giá tận dụng sự chênh lệch giá giữa các nền tảng sẽ chuyển sang thu lợi nhuận từ sự chênh lệch đó.
Trong trường hợp giá cả biến động, các nhà cung cấp thanh khoản có thể phải chịu tổn thất về giá trị tiền gửi của họ, được gọi là tổn thất vô thường. Tuy nhiên, một khi nhà cung cấp rút tiền ký gửi của họ, khoản lỗ sẽ trở thành vĩnh viễn tuy nhiên họ có thể kiếm lại khoảng lỗ đó từ phí giao dịch mà người dùng sử dụng các cặp giao dịch có chứa các liquidity pools trong các AMM DEX
Do thuật toán định giá, các nhóm liquidity pools có lượng thanh khoản nhỏ hơn có thể bị trượt giá rất lớn nếu như có một giao dịch lớn xảy ra trong liquidity pools đó
Người dùng DeFi phải đối mặt với các rủi ro khác, chẳng hạn như thất bại hợp đồng thông minh, nếu mã cơ bản không được kiểm tra hoặc bảo mật hoàn toàn. Đảm bảo hiểu tất cả các rủi ro trước khi gửi bất kỳ khoản tiền nào.
4. Ưu điểm của DeFi liquidity pools
Ưu điểm lớn nhất của các liquidity pools là sự đảm bảo của tính thanh khoản trong các cặp giao dịch gần như liên tục cho các nhà giao dịch muốn sử dụng các sàn DEX. Họ cũng mang đến cơ hội kiếm lợi nhuận từ việc nắm giữ tiền điện tử bằng cách trở thành nhà cung cấp thanh khoản và thu phí giao dịch.
Hơn nữa, nhiều dự án và giao thức sẽ cung cấp các ưu đãi bổ sung cho các nhà cung cấp thanh khoản để đảm bảo rằng lượng mã thông báo của họ vẫn lớn, giảm nguy cơ trượt giá và tạo ra trải nghiệm giao dịch tốt hơn. Do đó, có cơ hội để tạo ra thêm lợi nhuận từ các mã thông báo phần thưởng canh tác năng suất để đổi lại việc trở thành nhà cung cấp thanh khoản.
SUSHI DEX đã sử dụng mô hình liquidity pools để cung cấp tính thanh khoản khởi động cái gọi là “vampire attack” trên Uniswap. Người dùng có thể tham gia các yield farming để kiếm các SUSHI token trên Uniswap bằng cách cung cấp thanh khoản trước khi SushiSwap ra mắt và sau đó chuyển thanh khoản sang nền tảng SushiSwap, cũng là phiên bản của Uniswap.
5. Làm thế nào để tham gia DeFi liquidity pools
Nói chung, người ta sẽ cần thiết lập một tài khoản trên nền tảng đã chọn và sau đó kết nối ví Ethereum như MetaMask hoặc các ví Web 3.0 khác từ trang chủ. Sau đó, các mã thông báo có thể được gửi vào nhóm thanh khoản có liên quan.
Trên các nền tảng, chẳng hạn như Uniswap, người ta sẽ cần tìm kiếm một cặp cụ thể mà họ muốn cung cấp thanh khoản và sau đó kết nối ví. Sau khi kiểm tra lợi nhuận, chẳng hạn như tỷ lệ nhóm và tỷ giá hối đoái, người dùng có thể gửi các mã thông báo vào nhóm.
