Nếu bạn mới tìm hiểu Cosmos Network, một trong những thuật ngữ đầu tiên bạn sẽ gặp là IBC (Inter Blockchain Communication) và đa phần các tác giá đó đều đồng ý rằng IBC là tính năng rất quan trọng của Cosmos Network. Vậy chính xác thì IBC là gì và tại sao nó lại quan trọng với Cosmos Network?
1. Hướng tiếp cận để nâng cao khả năng mở rộng & quy mô của smart contract
Nói chung lấy Ethereum làm chuẩn thì hiện tại có ba con đường chính để nâng cao khả năng mở rộng & quy mô của các smart contract.
Con đường thứ nhất là thông qua việc sử dụng công nghệ Rollup, đây là công nghệ cho phép gói các giao dịch diễn ra ở L1 trên sidechain thành một block tổng hợp duy nhất và ghi lại lên Blockchain L1 ban đầu. Điều này cho phép dữ liệu giao dịch ngoài chuỗi có sẵn trên layer 1 bất cứ lúc nào cần thiết để xác thực quá trình chuyển đổi trạng thái. Đây đang là công nghệ mở rộng Layer 2 mà Ethereum đang sử dụng.
Bạn có thể tưởng tượng giống như việc xây dựng nên các tòa nhà chọc trời trên Ethereum. Mặc dù chúng không thể mở rộng tùy ý, nhưng là một cách tốt trong ngắn & trung hạn để giảm bớt áp lực tắc nghẽn. Dưới đây là “18 tòa nhà cao tầng” đang hoạt động trên Ethereum.
Con đường thứ hai là xây dựng blockchain Layer 1 hoàn toàn mới để đạt được thông lượng và khả năng mở rộng cao hơn bằng các công nghệ khác.
Ví dụ, trong trường hợp của Solana & Internet Computer để đạt được thông lượng cao hơn, chúng yêu cầu mỗi node phải cực kỳ mạnh mẽ. Điều này có nghĩa là việc xử lý giao dịch không còn được thực hiện bởi đại đa số người dùng bình thường bởi vì để làm việc đó họ sẽ cần đầu tư một số tiền không nhỏ vào phần cứng máy tính, công việc này thích hợp với các cá nhân hoặc tổ chức am hiểu kỹ thuật và có nguồn tài chính dồi dào. Đương nhiên điều này là một sự trade-off vì nó ảnh hưởng tới tính phân quyền của blockchain.
Dưới đây là yêu cầu về phần cứng máy tính để chạy một Node trên Solana:
Con đường Thứ 3 là kết hợp các blockchains không đồng nhất với nhau thông qua “các giao thức tương tác”. Chúng giống như việc xây dựng hệ thống đường cao tốc trên khắp đất nước, kết nối một loạt các tỉnh của Việt Nam giúp việc di chuyển qua lại dễ dàng và nhanh chóng. Các dự án nổi bật trong nhóm thứ 3 có thể kể đến là Cosmos, Polkadot, Avalanche.
2. Cosmos Network & Inter Blockchain Communication (IBC) là gì?
Cosmos Network bao gồm các blockchain độc lập khác nhau được xây dựng dựa trên framework mà Cosmos cung cấp. Mục tiêu của nó là một hệ sinh thái tập trung vào khả năng mở rộng và sử dụng của blockchain riêng biệt bằng cách sử dụng sử dụng các “giao thức tương tác” (interoperability protocols).
Các sản phẩm cốt lõi của Cosmos bao bồm;
- Tendermint core: Nó là cơ chế đồng thuận cốt lõi được sử dụng ở các blockchain riêng biệt trong Cosmos Network.
- Cosmos SDK: Nó là một bộ công cụ giúp cho các nhà phát triển muốn tạo blockchain riêng cho ứng dụng của họ trên Cosmos Network.
- Inter Blockchain Communication (IBC): Là giao thức giao tiếp xuyên chuỗi của Cosmos, giúp Cosmos Network thực hiện hóa tầm nhìn “Internet of Blockchain”.
Cơ bản, bạn có thể xem Inter Blockchain Communication (IBC) là các hệ thống đường cao tốc giúp kết nối các blockchain riêng riêng trong Cosmos Network mà mình đã ví von ở phần trên.
Ở cấp độ cao hơn, IBC là một giao thức giao tiếp xuyên chuỗi, nó cho phép các blockchain riêng biệt trong Cosmos Network chuyển token và dữ liệu tùy ý giữa nhau.
Các chain này kết nối và giao tiếp thông qua một chốt hai chiều, cơ chế tương tự được sử dụng để di chuyển token từ Ethereum sang các sidechains.
Khi người dùng gửi một giao dịch cross-chain hợp lệ đến một IBC endpoint, chain gốc sẽ đóng băng các token được gửi trong khi các chain đích nhận được số lượng wrapped token tương ứng. Người dùng có thể gửi các wrapped token này trở lại chain ban đầu để nhận lại token “thực” của họ.
Điểm khác biệt của IBC và các Bridge chuyên biệt được thực hiện bởi các chain riêng lẻ trong Cosmos Network chính là việc IBC cho phép triển khai trên quy mô cả Cosmos network, miễn là các chain đó tích dã tích hợp IBC và tính permissionless mà nó cung cấp.
3. Ý nghĩa và tiềm năng của IBC với hệ Cosmos
Việc chuyển giao tài sản permissionless thông qua Cosmos Hub cho phép sự hợp tác kinh tế liền mạch giữa các chain và dự án riêng biệt trên Cosmos Network.
Hiện nay, Cosmos Network là nơi có giá trị cryptocurrency trị giá hơn $130B trên 40 ứng dụng và dịch vụ bao gồm Binance Smart Chain, Terra, Crypto.org, Thorchain, Secret network,…. Trong đó cũng có những hệ sinh thái L1 phát triển hàng đầu hiện nay như Terra. Chi tiết tại đây.
Ví dụ: Sau khi Terra kết nối với IBC, UST có thể được chuyển qua lại 18 chain (đã kết nối IBC) trong Cosmos Network và người dùng có thể sử dụng chúng trong các ứng dụng DeFi khác nhau.
Trong trường hợp không có IBC, nếu Terra muốn làm được điều tương tự, họ phải xây dựng 18 bridge riêng biệt, mỗi bridge kết nối đến một chain tương ứng. Điều này phức tạp và tốn nhiều thời gian để triển khai.
Bên cạnh đó, IBC cũng góp phần tích lũy giá trị cho ATOM (native token của Cosmos Hub) thông qua Gravity DEX, một hybrid DEX kết hợp giữa AMM và Orderbook.
Mặc dù Gravity sẽ không bắt buộc các token cụ thể để cung cấp thanh khoản, nhưng khả năng cao ATOM trở thành một trong những token được sử dụng rộng rãi trong các nhóm thanh khoản của Gravity, tương tự trường hợp của ETH và các AMM trên Ethereum.
Gravity có thể trở thành trung tâm thanh khoản chính của Cosmos Hub & Cosmos Network, nó cho phép các nhà cung cấp thanh khoản ATOM kiếm được một phần swapping fee. Hơn thế, Gravity sẽ dẫn đến sự gia tăng hoạt động trên chuỗi, dẫn đến việc phí giao dịch được tạo ra nhiều hơn.
Ngoài ra, tính năng Interchain Staking sắp được ra mắt sẽ cho phép các Cosmos Zone chia sẻ nguồn bảo mật từ Cosmos Hub validator. Tính năng Shared security không phải là một khái niệm mới, đây là thiết kế cốt lõi của Polkadot.
Nhưng cách tiếp cận của Cosmos khác vì nó dự định sử dụng mô hình chọn tham gia, có nghĩa là, các Zone có thể chọn tham gia hoặc không. Các Cosmos Zone tham gia có thể được hưởng lợi từ các tính năng tương tác của Cosmos Hub trong khi vẫn độc lập. Ở cấp độ cao, nó sẽ cho phép các ATOM holder delegate ATOM của họ để tham gia bảo mật cho nhiều Cosmos Zone. Đổi lại, họ nhận về phí giao dịch và phần thưởng lạm phát mạng của Cosmos Zone được đảm bảo.
Ngoài ra, IBC cũng đặt nền móng cho các hợp đồng đa chuỗi. Ý nghĩa nằm ở việc cho phép truyền dữ liệu và thông điệp giữa các hợp đồng, với sự phân chia logic trên các blockchains.
4. Tổng kết
Như vậy chúng đã tìm hiểu IBC là gì và tầm quan trọng của IBC đối với hệ sinh thái của Cosmos
