Blockchain là ẩn danh, vậy làm thế nào để chính phủ cũng như các tổ chức tài chính có thể biết được nguồn tiền từ đâu đổ vào Cryptocurrency cũng như việc nguồn tiền đó đi về đâu? KYC và AML sẽ giúp chúng ta kiểm soát được vấn đề này.Vậy KYC và AML là gì?
1. KYC và AML là gì?
KYC/AML là quá trình thẩm định của một công ty hay tổ chức để xác minh danh tính của khách hàng của họ. Mục đích để đảm bảo rằng số tiền mà khách hàng muốn gửi là sở hữu hợp pháp của họ. Đồng thời cũng đảm bảo khách hàng không nằm trong danh sách đen “Blacklist” như khủng bố, tội phạm, tham nhũng,..
Các thuật ngữ này thường được giới ngân hàng dùng rất nhiều. Trong khuôn khổ bài viết hôm nay, mình sẽ đề cập tới KYC và AML trong lĩnh vực Cryptocurrency.
KYC là gì?
KYC là viết tắt của Know Your Customer – biết về khách hàng của bạn hay Thấu hiểu khách hàng. Đây là quá trình thu thập thông tin nhận dạng có liên quan tới khách hàng của một dịch vụ nào đó. Các thông tin cơ bản thường được thu thập là ảnh chân dung, số chứng minh thư, Passport, địa chỉ,… Mục đích của quá trình KYC là việc loại bỏ những người không đủ tiêu chuẩn khỏi việc sử dụng một dịch vụ nào đó. Với mỗi đơn vị khác nhau, các tiêu chuẩn này có thể khác nhau.
Ví dụ như sàn giao dịch A chỉ cho phép các công dân Hoa Kỳ đăng ký và giao dịch trên này, nhưng sàn B lại cho phép công dân toàn cầu sử dụng. Lúc này, sàn A, B chỉ cần lọc quốc tịch của mỗi user dựa trên thông tin KYC thu thập được. Dựa vào cơ sở dữ liệu mà quá trình KYC thu thập được, các cơ quan chức năng có thể điều tra hoặc theo dõi các hành vi sai trái.
AML là gì?
AML là viết tắt của Anti Money Laundering – chống rửa tiền. Đầu tiên hãy nói về rửa tiền. Rửa tiền là hành vi che giấu khoản tiền kiếm được một cách bất hợp pháp, để khiến cho nguồn thu tiền “có vẻ” hợp pháp. Vậy chống rửa tiền là các quy định được đưa ra để ngăn chặn việc tạo ra thu nhập từ những hành vi bất hợp pháp như tham nhũng, buôn lậu, ma tuý,v.v.
2. Tầm quan trọng của KYC & AML
Hãy thử tưởng tượng, rằng một tên khủng bố vừa kiếm được 1 triệu USD tiền mặt sau một vụ đánh bom tại Afghanistan. Hắn muốn chuyển 200k USD cho cô bồ đang buôn bán vũ khí tại Châu Phi. Tất nhiên 2 đối tượng này là những phần tử cực đoan, chúng đang bị truy nã và tài khoản ngân hàng bị phong toả hết. Hắn nghĩ ra 1 cách là chuyển 1 triệu USD này thành Bitcoin để chuyển đi. Blockchain ẩn danh và chẳng ai biết hắn là ai trong các giao dịch này.
Khoan đã, vậy mọi chuyện đơn giản với hắn như vậy sao? 1 triệu USD có được từ việc giết người, lại được chuyển đi cho những kẻ buôn bán vũ khí để tiếp tục gây ra những cái chết tiếp theo cho người khác?
Câu trả lời là KHÔNG, mọi chuyện không đơn giản như vậy với hắn.Để đổi USD thành Bitcoin trên sàn, hắn cần thực hiện KYC xác thực danh tính và chắc chắn tài khoản của hắn sẽ bị Banned ngay từ đầu vì nằm trong Blacklist. Và các giao dịch phía sau sẽ không thể thực hiện được nữa.Lúc này KYC, AML thực hiện đúng vai trò của mình trong việc ngăn chặn “tiền bẩn” đưa cho “người xấu”.
Một ví dụ khác, dự án ICO chỉ muốn tập trung phát hành token nhắm vào một số thị trường trọng tâm. Họ có thể dựa vào thông tin trong quá trình KYC để chọn đúng các thị trường của họ.Chúng ta thấy tác dụng của KYC và AML rất rõ ràng trong 2 ví dụ trên. Vậy chỉ cần KYC và AML thì chúng ta có thể hoàn toàn biết và kiểm soát được những ai được phép mua bán, giao dịch trong thị trường Cryptocurrency này?
Trên thực tế, tên khủng bố hay người mua ICO có thể “lách luật” bằng một số hình thức như nhờ người khác thực hiện KYC. Điều này hoàn toàn có thể xảy ra.Tuy nhiên, không thể phủ nhận rằng KYC và AML đã giúp chúng ta rất nhiều trong việc đảm bảo rằng nguồn tiền lưu thông trong Cryptocurrency là hợp pháp.
3. Cần chuẩn bị tài liệu gì để xác minh danh tính KYC thành công?
Vậy chúng ta – những user bình thường thực hiện KYC, AML bằng cách nào?Bạn đã bao giờ gặp phải trường hợp thực hiện xác minh danh tính cho một dự án ICO hay đăng ký 1 sàn giao dịch, nhưng đăng ký mãi không được do KYC không thành công. Dưới đây mình sẽ liệt kê danh sách các tài liệu cần thiết để thực hiện KYC:
- Chứng minh nhân dân (CMND) hoặc Hộ chiếu (Passport).
- Giấy phép lái xe (nhiều dự án cho phép sử dụng GPLX thay cho Passport hoặc CMND).
- Giấy tờ chứng thực nơi cư trú của bạn đang có giá trị trong vòng 3 tháng. Các giấy tờ này có thể là hoá đơn điện nước, hoá đơn truyền hình TV,.. miễn là nó có thông tin về địa chỉ của bạn.
- Khai báo thu nhập. Tức là yêu cầu bạn xuất trình các giấy tờ chứng thực thu nhập bạn từ đâu mà có. Điều này để đảm bảo rằng bạn không dùng “tiền bẩn” cho ICO hay sàn giao dịch đó. (Tuỳ từng dự án ICO/sàn giao dịch có yêu cầu hay không).
Với các giấy tờ trên, các dự án ICO hay sàn giao dịch thường yêu cầu chúng ta cung cấp ảnh chụp hoặc scan và submit cho họ. Một số dự án còn yêu cầu người dùng “chụp ảnh selfie” cầm CMND hoặc Passport.
Sau khi bạn đã submit đầy đủ giấy tờ theo yêu cầu, họ sẽ check thông tin bằng cách đối chiếu thông tin mà bạn đã đăng ký trước đó với thông tin trên tài liệu vừa submit. Quá trình xác thực danh tính KYC này thường kéo dài 1-2 ngày làm việc. Tuỳ vào dự án ICO hay sàn giao dịch khác nhau mà họ cũng sẽ yêu cầu các giấy tờ và thời gian xác thực khác nhau.
4. Chúng ta đang thực hiện KYC và AML như thế nào?
Hoa Kỳ, Hàn Quốc, Anh và liên minh Châu Âu cũng đã tích hợp quy trình KYC, AML vào hệ thống tiền mã hoá của họ. Họ là những quốc gia đang đi đầu trong việc cho áp dụng và ban hành quy chế luật cho Blockchain cũng như CryptoCurrency.
Còn tại Việt Nam?
Việt Nam chưa có luật liên quan tới tiền mã hoá nói riêng và Blockchain nói chung. Một trong những lý do khiến luật chưa được ban hành là vấn đề pháp lý. Mình tin rằng chính phủ cũng như các cơ quan chức năng đang có sự quan tâm cho lĩnh vực này. Và KYC, AML chính là những thứ được xây dựng đầu tiên để Việt Nam có thể ban hành luật chính thức cho Blockchain cũng như Cryptocurrency.
5. Tổng kết
Với KYC và AML, chúng ta sẽ mất thêm một thêm 1 chút thời gian để thực hiện những bước xác thực danh tính. Nhưng đổi lại chúng ta sẽ được giao dịch, mua bán trong môi trường an toàn hơn. Các dự án ICO cũng sẽ nhắm đúng vào thị trường mục tiêu của mình chính xác hơn.
Hy vọng bạn đã có cái nhìn rõ hơn về KYC và AML trong lĩnh vực Cryptocurrency này. Theo bạn việc KYC/AML có thực sự mang lại hiệu quả trong thực tế? Bạn có thấy phiền khi cứ phải KYC trước khi giao dịch trên sàn hay mua bán ICO?
