ZkSync 2.0 – một giải pháp layer 2 zk Rollup cũng đang gây chú ý khi công bố tiến độ 100 ngày tiến tới mainnet kể từ 20/7/2022. Vậy chặng đường đó sẽ có các bước nào? Mục tiêu đạt được trong từng bước là gì?
1. Tổng quan
Vào tháng 7, Ethereum công bố thời điểm tiến hành hợp nhất Ethereum lên POS (The Merge), thì độ hot có lẽ đã bao phủ thị trường Crypto, có thể thấy xuất hiện khắp các trang tin, các cộng đồng Crypto. Không chỉ Ethereum hot, mà các Layer 2 cũng trở nên hot không kém, đặc biệt là các giải pháp Zk-Rollup vốn được kỳ vọng là mảnh ghép hoàn hảo cho Ethereum 2.0.
ZkSync 2.0 – một giải pháp layer 2 zk Rollup cũng đang gây chú ý khi công bố tiến độ 100 ngày tiến tới mainnet kể từ 20/7/2022. Vậy chặng đường đó sẽ có các bước nào? Mục tiêu đạt được trong từng bước là gì?
1. Sơ lược về zkSync 2.0
ZkSync 2.0 là một giao thức L2 dựa trên kiến trúc ZK rollup. ZK rollup là một nhánh trong giải pháp “rollup” nói chung.
Tất cả các khoản tiền (fund) được giữ bởi một hợp đồng thông minh trên chuỗi chính, trong khi tính toán và lưu trữ được thực hiện ngoài chuỗi (off-chain). Ý tưởng chính là thay vì xác minh từng giao dịch riêng lẻ, các giao dịch được “cuộn lại” thành một gói, sau đó sẽ được xác minh và phê duyệt tất cả chúng đồng thời.
2. Chặng đường đã qua
Hướng tới phía trước và không quên nhìn lại chặng đường đã qua, những thành tựu đạt được ghi nhận nỗ lực của tập thể Zksync.
- Tháng 2 năm 2022 – Sự khởi đầu
zkSync đã khởi chạy zkSync 2.0 trên một mạng thử nghiệm công khai – lần triển khai zkEVM đầu tiên. Trong giai đoạn đầu tiên này, zkSync bắt đầu quá trình triển khai các phần của kiến trúc sản xuất trên testnet. Ý tưởng là xây dựng các hệ thống làm việc nhỏ mà zkSync có thể kiểm tra ở mỗi cột mốc quan trọng, đồng thời nhận được phản hồi rất tích cực từ các nhà phát triển.
- Tháng 5 năm 2022 – Nâng cấp kiến trúc zkEVM
Sau khi chạy trên testnet trong vài tháng, zkSync đã học được nhiều điều mới khiến zkSync thực hiện những cải tiến đáng kể cho zkEVM, giúp zkSync có được khả năng mở rộng tốt hơn, hiệu suất tốt hơn, bảo mật tốt hơn và đặt nền tảng cho các tính năng trong tương lai.
3. Chặng đường 100 ngày tiếp theo
Việc đưa zkRollup tương thích EVM đầu tiên vào hoạt động sẽ là một thành tựu to lớn. Trong vài năm qua, zkSync đã rất nỗ lực trong việc nghiên cứu và phát triển, để thực hiện hành trình tiến tới mainnet zkSync 2.0.
- Tháng 7 năm 2022 – TƯƠNG THÍCH TỐT HƠN
Một trong những mục tiêu chính của zkSync là giúp các nhà phát triển dễ dàng chuyển sang zkSync. zkSync hiểu rằng, cộng đồng nhà phát triển của zkSync sử dụng các phiên bản công cụ khác nhau. Và zkSync đã bao gồm một bản nâng cấp lớn trong hỗ trợ của zkSync cho các phiên bản công cụ cũ hơn, vì vậy các nhà phát triển không cần phải nâng cấp để sử dụng zkSync 2.0.
Hai cải tiến giúp chuyển sang zkSync 2.0 dễ dàng hơn:
- Hỗ trợ Solidity – hỗ trợ cho Solidity 0.4.11 trở đi.
- Hỗ trợ Vyper – hỗ trợ đầy đủ cho Vyper 0.3.3.
- Mùa hè 2022 – DYNAMIC FEES(Phí động)
Hệ thống lập mô hình phí Dynamic Fees đảm bảo rằng các khoản phí được tính theo cách chính xác nhất, người dùng chỉ trả những gì họ dùng.
- Đầu mùa thu 2022 – PROOF MERGING
ZK proof cho các hợp đồng thông minh EVM trong môi trường sản xuất trực tiếp. ZkSync đã có các mạch đầy đủ chức năng trong môi trường phát triển của mình trong một thời gian, nhưng cột mốc này sẽ cho phép người tham gia testnet của ZkSync trải nghiệm ZK Prover.
- Tháng 10 năm 2022 – ĐĂNG KÝ DỰ ÁN
Sau khi bộ phận kỹ thuật phê duyệt các mốc quan trọng trước đó, ZkSync sẽ mở đăng ký và bắt đầu làm việc với các đối tác hệ sinh thái để chuẩn bị cho họ tham gia.
- Tháng 11 năm 2022 – BABY ALPHA
Khởi chạy vào mainnet lúc đầu không có dự án bên ngoài, nơi ZkSync đang đưa hệ thống vào một loạt các bài kiểm tra ứng suất tiền thật sẽ giúp zkSync xác minh hệ thống sản xuất đang hoạt động chính xác và hoạt động như mong đợi.
- Q4 2022 – FAIR LAUNCH ALPHA
Sau khi hệ thống được kiểm tra, zkSync sẽ cẩn thận thực hiện quy trình giới thiệu Fair Launch. Fair Launch có nghĩa là zkSync hoan nghênh tất cả các dự án hệ sinh thái của zkSync và zkSync sẽ không tham gia vào việc chọn người chiến thắng hoặc yêu thích. Ý tưởng ở đây là zZkSync muốn đảm bảo rằng zkSync có thể xử lý việc gia nhập các đối tác hệ sinh thái mới một cách khôn ngoan. ZkSync muốn mỗi đối tác trong hệ sinh thái của mình có trải nghiệm chất lượng cao và với mỗi lần tham gia, zkSync muốn cải thiện hệ thống, quy trình và hỗ trợ của mình. Ở giai đoạn này, quyền truy cập của người dùng sẽ vẫn bị giới hạn.
- EOY 2022 – FULL ALPHA
zkSync 2.0 Alpha Khởi chạy đầy đủ.
4. Tóm tắt mục tiêu mainnet và kỳ vọng tương lai
Mục tiêu mainnet
Bất kỳ dự án nào để thành công được thì phải làm được 2 điều đó là thời gian cụ thể và mục tiêu rõ ràng. Và zkSync khi mainnet cũng rất rõ ràng về mục tiêu cần đạt được khi mainnet, cụ thể là:
- zkSync tương thích với EVM và web3.
- Hỗ trợ Solidity và Vyper, không yêu cầu kiểm tra lại bảo mật.
- Quá trình chuyển đổi dễ dàng, 99% công cụ sẽ hoạt động tốt.
- Với zkSync, dự án của bạn sẽ thừa hưởng toàn bộ tính bảo mật của Ethereum.
- Nhiều giao dịch hơn mỗi giây và phí gas thấp hơn.
- Xây dựng trên zkSync 2.0 ngay bây giờ và vĩnh viễn là bằng chứng trong tương lai.
Kỳ vọng tương lai
- Với việc hỗ trợ Solidity và tương thích EVM sẽ dễ dàng thu hút các nhà phát triển đông đảo trong cộng đồng Ethereum đến xây dựng các dApp trên zkSync 2.0, từ đó sẽ giúp mở rộng và phát triển hệ sinh thái nhanh hơn. Vyper sẽ giúp các nhà phát triển dự án mới dễ dàng xây dựng trên zkSync 2.0 với sự hỗ trợ tối đa từ zkSync. Việc thu hút những nhà phát triển dự án mới là cực kỳ quan trọng, vì họ vô cùng đông đảo và sẽ trung thành hơn so với các nhà phát triển đã quen với Solidity vì hiện có rất nhiều nền tảng L2 và L1 đối thủ muốn lôi kéo nhóm này.
- Ban đầu, việc lựa chọn kỹ càng các đối tác để phát triển hệ sinh thái giúp đảm bảo các dự án trên zkSync sẽ ít cạnh tranh hơn, để đảm bảo quy mô phát triển ở mức độ đủ lớn. Điều này giống việc các nước như Trung Quốc gia tăng các rào cản và bảo hộ thị trường trong nước nhằm giúp doanh nghiệp trong nước phát triển. Mặt khác, việc lựa chọn này giúp hạn chế các dự án scam, giúp xây dựng sự tin tưởng cho người dùng. Và khi khởi chạy đầy đủ, zkSync sẽ phát triển ổn định và bền vững, họ sẽ không bị tình trạng “đông lúc đầu nhưng vắng về sau” bởi vì tệp nhà phát triển chất lượng và người dùng trung thành.
- Ngoài ra, mức phí rẻ và xác định được giúp người dùng tiết kiệm chi phí từ đó sẽ giúp cạnh tranh với các nền tảng L2 và L1 khác tốt hơn, lôi kéo lượng khách hàng đông đảo hơn.
Chiến lược và chiến thuật xây dựng và phát triển của zkSync trước và sau khi mainnet rất rõ ràng. Đó là giúp hệ sinh thái phát triển nhanh, bền vững và ổn định dự trên 3 trụ cột chính: nhà phát triển cũ và mới, người dùng và phí rẻ.
Điều này nghĩa là “đi chậm mà lại là nhanh”, họ sẽ tránh được lỗi mà Polygon và Solana để lại, mặt khác cũng tận dụng sự phát triển của ETH2.0 để phát triển mạnh mẽ trong tương lai.
5. Lời cam kết với cộng đồng
Để đạt được tiến độ 100 ngày tiếp theo cho Maninet, Zksync đã cam kết thực hiện với cộng đồng các quy tắc sau:
- ZkSync đã chọn áp dụng việc sử dụng một lộ trình công khai từ thời điểm này trở đi.
- Mỗi bản cập nhật cho lộ trình công khai của zkSync sẽ được ghép nối với phiên AMA sẽ bao gồm thảo luận trực tiếp với Giám đốc điều hành sáng lập, Giám đốc sản phẩm và Trưởng bộ phận kỹ thuật của zkSync.
- Mỗi cột mốc sẽ nêu chi tiết chính xác những gì sẽ được chuyển giao.
- Đối với các mốc quan trọng, chẳng hạn như khởi chạy trên mainnet, zkSync sẽ chia sẻ ngày phát hành làm phương pháp tiếp cận các mốc quan trọng.
6. Tổng kết
Với nỗ lực không mệt mỏi, mục tiêu rõ ràng, thời gian cụ thể, zkSync đã cho cộng đồng thấy được sự khả thi đạt được mainnet đúng hẹn.
Khi mà các giải pháp Layer 2 Zk-Rollup cạnh tranh quyết liệt, với nhiều tên tuổi lớn góp mặt, thì nỗ lực của zkSync là rất đáng ghi nhận.
ZkSync đang thực hiện các bước với tiêu chí “chậm mà chắc”, điều này giúp tránh các rủi ro và tổn thất lớn khi mainnet. Và giờ chúng ta cùng chờ đợi hành động của zkSync so với kế hoạch.
